Ս. ՆՈՒՆԵ ԵՎ Ս. ՄԱՆԵ ԿՈՒՅՍԵՐ (IV դ.)
id374Սրբուհի Նունեն
Հռիփսիմյան կույսերից էր: Հայաստան հասնելով՝ Վարագա լեռան մոտ
Սուրբ Հոգու ազդմամբ նա առանձնանում է խմբից և մեկնում Վիրք, որտեղ Մծխեթա քաղաքի մոտ
ճգնավորական կյանք է վարում: Շուտով նրա
սրբության և հրաշագործությունների համբավը հասնում է վրաց արքունիք, և նրան հրավիրում են բժշկելու Միհրան արքայի հիվանդ զավակներին: Բժշկության և դրան հաջորդող այլ հրաշքների շնորհիվ վրաց արքունիքը
դարձի է գալիս, և թագավորի հրամանով
Քրիստոսը ամբողջ Վիրքում ճանաչվում է իբրև բարձրյալ
Աստծո Որդի: Թագավորի աջակցությամբ Նունեն հաջողությամբ պայքարում է
հեթանոսության դեմ, քանդել է տալիս Արամազդի արձանը և փոխարենը կանգնեցնում
Քրիստոսի խաչի նշանը, որի վրա, ի տես ողջ ժողովրդի, պայծառ խաչաձև
լույս է իջնում: Արդյունքում բոլորը
դարձի են գալիս, և շուտով Հայաստանից առաքված հոգևորականների միջոցով Կուր գետում համաժողովրդական
մկրտություն է կատարվում: Վրաց մյուս գավառներում
քարոզելուց հետո ս. Նունեն վախճանվում է
փառքի և խաղաղության մեջ, և նրա գերեզմանը ուխտավայր է դառնում:
Հռիփսիմյան կույսերի թվում
մարտիրոսությունից խուսափած մյուս սրբուհին է Մանեն: Նա էլ, Նունեի պես, չի հասնում Վաղարշապատ, այլ ճանապարհին բաժանվելով խմբից՝
Սուրբ Հոգու ներշնչմամբ առանձնանում է Եկեղյաց գավառի Սեպուհ լեռան մի քարայրում: Երկար տարիներ այստեղ ճգնելուց հետո վերին
նախասահմանությամբ նա արժանանում է իր հոգին ավանդելու ս.
Գրիգոր Լուսավորչի հարևանությամբ և թաղվելու նրա իսկ ձեռքով:
Ավանդության համաձայն՝ երբ ս. Գրիգորը Մեծ Հայքում իր
առաքելությունը կատարելուց հետո գալիս է այս կողմերը՝ ճգնելու, ձայնում է Մանեին, իսկ վերջինս քարայրից պատասխանում է, որ նա 3 օր սպասի: 3 օր անց ս. Գրիգորը գտնում է կույսին վախճանված և
աղոթքով ու
օրհնությամբ նրան հողին է հանձնում: Մանեի քարայրը, կամ ինչպես ընդունված է անվանել՝ Մանյա այրը, ս.
Գրիգոր Լուսավորչի վերջին ճգնավայրն է դառնում:
Ս. Նունե և ս. Մանե կույսերի հիշատակը
Հայ Եկեղեցին նշում է
Ս. Էջմիածնի տոնին հաջորդող երեքշաբթի օրը: