Home    Library    Multimedia    Calendar    Projects    
հայերեն  русский    
CHURCH CALENDAR
CHURCH CALENDAR / LITURGY OF HOURS / MIDNIGHT TIME (MATINS)
10 April 2020y. Friday
Great Friday
Fast day
Remembrance of the Passion, Crucifixion, and Burial of our Lord Jesus Christ

Կարգաւորութիւն հասարակաց աղօթից Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ,
որ կատարի ի մէջ գիշերի՝ ի դէմս Հօր Աստուծոյ



Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն:


Հա՛յր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն Քո: Եկեսցէ արքայութիւն Քո: Եղիցին կամք Քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տո՛ւր մեզ այսօր: Եւ թո՛ղ մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի՛ տանիր զմեզ ի փորձութիւն: Այլ փրկեա՛ զմեզ ի չարէ: Զի Քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն:

Տէ՛ր, եթէ զշրթունս իմ բանաս, բերան իմ երգեսցէ զօրհնութիւնս Քո:
Տէ՛ր, եթէ զշրթունս իմ բանաս, բերան իմ երգեսցէ զօրհնութիւնս Քո:
Օրհնեալ համագոյ եւ միասնական անբաժանելի Սուրբ Երրորդութիւնն՝ Հայր եւ Որդի եւ Հոգի Սուրբ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՍԱՂՄՈՍ Գ
Տէ՛ր, զի՜ բազում եղեն նեղիչք իմ, եւ բազումք յարեան ի վերայ իմ:
Բազումք ասէին զանձնէ իմմէ, թէ՝ «Չիք փրկութիւն սորա առ Աստուած իւր»:
Այլ Դու, Տէ՛ր, օգնական իմ ես, փառք իմ եւ բարձրացուցիչ գլխոյ իմոյ:
Ձայնիւ իմով ես առ Տէր կարդացի, եւ լուաւ ինձ ի լեռնէ սրբոյ Իւրմէ:
Ես ննջեցի եւ ի քուն եղէ, զարթեայ, եւ Տէր ընդունելի իմ է:
Ոչ երկեայց ես ի բիւրաւոր զօրաց նոցա, ոյք շուրջանակի պատեալ պաշարեալ պահէին զիս:
Արի՛, Տէ՛ր, եւ փրկեա՛ զիս, Աստուա՛ծ իմ. զի Դու հարեր զամենեսեան, ոյք էին ընդ իս թշնամութեամբ ի տարապարտուց, եւ զատամունս մեղաւորաց փշրեսցես:
Տեառնդ է փրկութիւն, ի վերայ ժողովրդեան Քո՝ օրհնութիւն Քո:

ՍԱՂՄՈՍ ՁԷ
Տէ՛ր Աստուած փրկութեան իմոյ, ի տուէ կարդացի եւ ի գիշերի առաջի Քո:
Մտցեն աղօթք իմ առաջի Քո, Տէ՛ր, խոնարհեսցի ունկն Քո ի խնդրուածս իմ,
Զի լցաւ չարչարանօք անձն իմ, եւ կեանք իմ ի դժոխս մերձեցան, եւ համարեցայ ես ընդ այնոսիկ, որք իջանեն ի գուբ:
Եղէ ես որպէս մարդ առանց օգնականի եւ ի մեռեալս ազատ:
Որպէս զվիրաւորս, որք ննջեն ի գերեզմանի:
Զորս Դու ոչ յիշեցեր, նոքա ի ձեռանէ Քումմէ մերժեցան:
Եդին զիս ի գբի ներքնումն՝ ի խաւարի եւ ի ստուերս մահու:
Յիս հաստատեցաւ սրտմտութիւն Քո, զամենայն զբօսանս Քո ածեր ի վերայ իմ:
Հեռի արարեր յինէն զծանօթս իմ, եւ եդին զիս նշաւակ իւրեանց:
Մատնեցայ եւ ոչ ելանէի, աչք իմ տկարացան յաղքատութենէ:
Աղաղակեցի առ Տէր զօրհանապազ եւ համբարձի առ Քեզ զձեռս իմ:
Մի՞թէ մեռելոց առնիցես զսքանչելիս Քո, կամ բժիշկք յարուցեալ խոստովան առնիցի՞ն առ Քեզ:
Մի՞թէ պատմեսցէ ոք երբեք ի գերեզմանի զողորմութիւնս Քո կամ զճշմարտութիւնս Քո` ի կորստեան:
Մի՞թէ ճանաչիցին ի խաւարի սքանչելիք Քո, կամ արդարութիւն Քո` յերկիր մոռացեալ:
Ես առ Քեզ, Տէ՛ր, աղաղակեցի. առաւօտու աղօթք իմ ժամանեսցեն առ Քեզ:
Ընդէ՞ր, Տէ՛ր, մերժես զանձն իմ կամ դարձուցանես զերեսս Քո յինէն:
Տնանկ եւ վաստակաւոր եմ ես ի մանկութենէ իմմէ. ի բարձրութենէ խոնարհեցայ եւ ապշեցայ:
Յիս հաստատեցաւ բարկութիւն Քո, արհաւիրք Քո խռովեցուցին զիս,
Շրջեցան զինեւ որպէս ջուր, զօր ամենայն պաշարեցին զիս ի միասին:
Հեռի արարեր յինէն զբարեկամս իմ եւ զծանօթս իմ վասն թշուառութեան իմոյ:

ՍԱՂՄՈՍ ՃԲ
Օրհնեա՛, ա՛նձն իմ, զՏէր, եւ ամենայն ոսկերք իմ՝ զանուն սուրբ Նորա:
Օրհնեա՛, ա՛նձն իմ, զՏէր եւ մի՛ մոռանար զամենայն տուրս Նորա.
Ո քաւէ զմեղս քո, բժշկէ զամենայն հիւանդութիւնս քո.
Ո փրկէ յապականութենէ զկեանս քո, պսակէ զքեզ ողորմութեամբ եւ գթութեամբ.
Ո լնու ի բարութենէ զցանկութիւն քո, նորոգեսցի որպէս արծուոյ մանկութիւն քո:
Առնէ ողորմութիւնս Տէր եւ իրաւունս ամենայն զրկելոց:
Եցոյց Տէր զճանապարհս Իւր Մովսիսի եւ որդւոցն Իսրայելի զկամս Իւր:
Գթած, ողորմած է Տէր, երկայնամիտ եւ բազումողորմ:
Ոչ ի սպառ բարկանայ Տէր եւ ոչ յաւիտեան պահէ ոխս:
Ոչ ըստ մեղաց մերոց արար մեզ եւ ոչ ըստ անօրէնութեան մերում հատոյց մեզ.
Այլ որպէս բարձր են երկինք յերկրէ, այնպէս զօրացոյց Տէր զողորմութիւն Իւր ի վերայ երկիւղածաց Իւրոց:
Որչափ հեռի են արեւելք յարեւմտից, այնչափ հեռի արար ի մէնջ զանօրէնութիւնս մեր:
Որպէս գթայ հայր ի վերայ որդւոց իւրոց, այնպէս գթասցի Տէր յերկիւղածս Իւր.
Զի Նա գիտաց զստեղծուածս մեր եւ յիշեաց, թէ հող եմք:
Մարդոյ որպէս խոտոյ են աւուրք իւր, որպէս ծաղիկ վայրի՝ այնպէս ծաղկէ:
Շնչէ ի նմա հողմ, եւ ոչ է, եւ ոչ եւս երեւի տեղի նորա:
Բայց ողորմութիւն Տեառն յաւիտեանս յաւիտենից ի վերայ երկիւղածաց Իւրոց, եւ արդարութիւն Նորա յորդւոց մինչեւ յորդիս,
Ոյք պահեն զուխտս Նորա, յիշեն զպատուիրանս Նորա եւ առնեն զնա:
Տէր յերկինս պատրաստեաց զաթոռ Իւր, արքայութիւն Նորա ամենեցուն տիրէ:
Օրհնեցէ՛ք զՏէր, ամենայն հրեշտա՛կք Նորա՝ հզօրք զօրութեամբ, ոյք առնէք զբան Նորա ի լսել ձայնի պատգամաց Նորա:
Օրհնեցէ՛ք զՏէր, ամենայն զօրութի՛ւնք Նորա, պաշտօնեա՛յք եւ արարո՛ղք կամաց Նորա:
Օրհնեցէ՛ք զՏէր, ամենայն գո՛րծք Նորա. զի ընդ ամենայն տեղիս է տէրութիւն Նորա. օրհնեա՛, ա՛նձն իմ, զՏէր:

ՍԱՂՄՈՍ ՃԽԲ
Տէ՛ր, լո՛ւր աղօթից իմոց, ո՛ւնկն դիր խնդրուածաց իմոց ճշմարտութեամբ Քով:
Լո՛ւր ինձ արդարութեամբ Քով եւ մի՛ մտաներ ի դատաստան ընդ ծառայի Քում, զի ոչ արդարանայ առաջի Քո ամենայն կենդանի:
Հալածեաց թշնամին զանձն իմ, խոնարհ արար յերկիր զկեանս իմ եւ նստոյց զիս ի խաւարի որպէս մեռեալ յաւիտենից:
Ձանձրացաւ յիս հոգի իմ, եւ սիրտ իմ խռովեցաւ յիս:
Յիշեցի զաւուրսն զառաջինս, խորհեցայ յամենայն գործս Քո. յարարածս ձեռաց Քոց խորհեցայ եւ համբարձի առ Քեզ զձեռս իմ:
Անձն իմ որպէս զերկիր ծարաւի է առ Քեզ. վաղվաղակի լո՛ւր ինձ, Տէ՛ր, զի նուաղեաց յինէն հոգի իմ:
Մի՛ դարձուցաներ զերեսս Քո յինէն. նմանիցեմ այնոցիկ, ոյք իջանեն ի գուբ:
Լսելի՛ արա ինձ առաւօտու զողորմութիւնս Քո, զի ես ի Քեզ, Տէ՛ր, յուսացայ:
Ցո՛յց ինձ ճանապարհ, յոր եւ գնացից, զի առ Քեզ, Տէ՛ր, համբարձի զանձն իմ:
Փրկեա՛ զիս ի թշնամեաց իմոց, Տէ՛ր, զի զՔեզ ապաւէն ինձ արարի:
Ուսո՛ ինձ առնել զկամս Քո, զի Դու ես Աստուած իմ:
Հոգի Քո բարի առաջնորդեսցէ ինձ յերկիր ուղիղ:
Վասն անուան Քո, Տէ՛ր, կեցուսցես զիս, արդարութեամբ Քով հանցես ի նեղութենէ զանձն իմ:
Ողորմութեամբ Քով սատակեա՛ զթշնամիս իմ եւ կորո՛ զամենայն նեղիչս անձին իմոյ, զի ես ծառայ Քո եմ:

Փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ
Զարթուցեալքս ամենեքեան ի հանգստենէ քնոյ, զոր շնորհեաց մեզ մարդասէրն Աստուած ի մխիթարութիւն եւ ի սփոփանս տկարութեան մերում, եւ եկեալքս միաբան հոգեւոր երգով ի փառաբանութիւն եւ ի պատիւ ամենասուրբ անուան Տեառն մերոյ եւ Փրկչին Յիսուսի Քրիստոսի՝ ահիւ եւ դողութեամբ կացցուք յաղօթս առաջի Նորա: Եւ գոհացարուք զՆմանէ ի գիշերային ժամուս յայսմիկ վասն իրաւանց եւ արդարութեան Նորա. որ ընտրեաց զմեզ ողորմութեամբն Իւրով եւ շնորհեաց մեզ բերել զնմանութիւն երկնային հրեշտակացն ի փառաբանիչս Տեառն Աստուծոյ ամենեցուն եւ մեզ լինիլ: Եւ մեք, այսուհետեւ սրբելով զանձինս մեր ի խղճէ եւ ի չար գործոց, համբարձցուք զձեռս մեր ի սրբութիւն առանց բարկութեան եւ երկմտութեան: Հաւատով խնդրեսցուք ի Նմանէ զքաւութիւն եւ զթողութիւն յանցանաց մերոց՝ խոստովան լինելով զգաղտնիս սրտից մերոց ծածկագիտին Աստուծոյ: Որպէս զի ընդունելով զպաղատանս մեր աղօթիւք եւ բարեխօսութեամբ ամենայն սրբոց՝ շնորհեսցէ մեզ մարդասէրն Աստուած կեալ առաքինութեամբ եւ անարատ վարուք ըստ կամաց Նորա յայսմ աշխարհիս եւ արժանաւոր լինելով յաւիտենական եւ երկնային խորանացն, զոր խոստացաւ սիրելեաց Իւրոց ճշմարիտն Աստուած Յիսուս Քրիստոս: Տէ՛ր մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Կեցո՛, Տէ՛ր:
Զմնացուած գիշերիս խաղաղութեամբ անցուցանել՝ հաւատով ի Տեառնէ խնդրեսցուք:
Շնորհեա՛, Տէ՛ր:
Զհրեշտակ խաղաղութեան՝ պահապան անձանց մերոց ի Տեառնէ խնդրեսցուք:
Շնորհեա՛, Տէ՛ր:
Զքաւութիւն եւ զթողութիւն յանցանաց մերոց ի Տեառնէ խնդրեսցուք:
Շնորհեա՛, Տէ՛ր:
Զսրբոյ խաչին մեծ եւ կարող զօրութիւն յօգնութիւն անձանց մերոց ի Տեառնէ խնդրեսցուք:
Շնորհեա՛, Տէ՛ր:
Եւ եւս միաբան վասն ճշմարիտ եւ սուրբ հաւատոյս մերոյ զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Զանձինս մեր եւ զմիմեանս Տեառն Աստուծոյ ամենակալին յանձն արասցուք:
Քեզ՝ Տեառնդ, յանձն եղիցուք:
Ողորմեա՛ց մեզ, Տէր Աստուա՛ծ մեր, ըստ մեծի ողորմութեան Քում. ասասցուք ամենեքեան միաբանութեամբ:
Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ
ԶՔէն գոհանամք, Տէր Աստուա՛ծ մեր, որ շնորհեցեր մեզ հանգիստ քնոյ խաղաղութեամբ: Եւ զարթուցեալ ժամանեցուցեր զմեզ կանխել յերկրպագութիւն ահաւոր եւ փառաւորեալ անուանդ Քում սրբոյ: Տո՛ւր մեզ, Տէ՛ր, աղաչեմք զՔեզ, զմնացուած գիշերիս խաղաղութեամբ անցուցանել. եւ զամենայն ժամանակս կենաց պանդխտութեան մերոյ երկիւղիւդ Քո ամրացո՛ եւ պահեա՛: Որպէս զի զգուշութեամբ եւ անարատ վարուք կրօնաւորեալք յայսմ աշխարհիս՝ ժամանեսցուք յանքոյթ եւ ի խաղաղ նաւահանգիստ յաւիտենական ի կեանսդ՝ շնորհօք եւ մարդասիրութեամբ Տեառն մերոյ եւ Փրկչին Յիսուսի Քրիստոսի: Ընդ Որում Քեզ Հօր եւ Հոգւոյդ Սրբոյ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:
Աստուծոյ երկրպագեսցուք:

Նայեա՛ց, Տէ՛ր բարերար, ողորմութեամբ Քով յերկրպագուս եւ ի փառաբանիչս անուանդ Քում սրբոյ: Տէ՛ր զօրութեանց, խաղաղացո՛ զանձինս մեր յամենայն սատանայական խռովութեանց եւ յաշխարհական զբօսանաց: Զհրեշտակ խաղաղութեան Քո առաքեա՛ առ մեզ, որ եկեալ պահեսցէ զմեզ անխռովս ի տուէ եւ ի գիշերի, յարթնութեան եւ ի հանգստեան մերում: Որպէս զի բարեպաշտութեամբ եւ արժանաւորապէս Քեզ Տեառնդ ծառայելով ի կեանս յայսոսիկ՝ ժամանեսցուք յաւիտենական երկնից արքայութեան Քո, զոր պատրաստեցեր ի սկզբանէ աշխարհի սրբոց Քոց: Եւ ընդ նոսին գոհանալով փառաւորեսցուք զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգիդ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն:
Ալէլուիա, ալէլուիա:


ԿԱՆՈՆ «Ի նեղութեան», ԴՁ (սաղմոս ՃԺԹ-ՃԽԷ)
Առաքես զոգի քո եւ ստանաս զնոսա եւ նորոգես զերեսս երկրի:


ԿԱՆՈՆԱԳԼՈՒԽ


ՍԱՂՄՈՍ ՃԽԵ
Օրհնեա՛, ա՛նձն իմ, զՏէր. օրհնեցից զՏէր ի կեանս իմ, ալէլուիա. սաղմոս ասացից Աստուծոյ իմոյ, մինչեւ եմ ես. ալէլուիա:
Մի՛ յուսայք յիշխանս՝ յորդիս մարդկան, զի ոչ գոյ փրկութիւն ի նոսա:
Ելցէ հոգի ի նոցանէ, եւ դարձցին անդրէն ի հող, եւ յայնմ աւուր կորիցեն ամենայն խորհուրդք նոցա:
Երանի՜ ազգի, որոյ Տէր Աստուած Յակոբայ օգնական է նմա, եւ յոյս նորա ի Տէր Աստուած է.
Ո արար զերկինս եւ զերկիր, զծով եւ զամենայն, որ է ի նոսա.
Ո պահէ զճշմարտութիւն յաւիտեան եւ առնէ իրաւունս զրկելոց:

ՍԱՂՄՈՍ ՃԽԷ
Փոխ. Գովեա՛, Երուսաղէ՛մ, զՏէր. ալէլուիա:
Եւ օրհնեա՛ զԱստուած քո, Սիո՛ն:
Զի զօրացոյց զնիգս դրանց քոց եւ օրհնեաց զորդիս քո ի քեզ:
Ո եդ զսահմանս քո ի խաղաղութիւն, պարարտութեամբ ցորենոյ լցոյց զքեզ:
Առաքէ զբան Իւր յերկիր, վաղվաղ ընթանան պատգամք Նորա:
Դնէ զձիւն որպէս զասր եւ զմէգ որպէս փոշի ցանեաց:
Արկանէ զսառն որպէս պատառս. առաջի ցրտոյ Նորա ո՞ կարէ կալ:
Առաքէ զբան Իւր եւ հալէ զնոսա. շնչեսցեն հողմք, եւ գնասցեն ջուրք:
Պատմէ զբան Իւր Յակոբայ, զարդարութիւն եւ զիրաւունս՝ Իսրայելի:
Ոչ այսպէս արար ամենայն ազգաց Տէր եւ զդատաստանս Իւր ոչ յայտնեաց նոցա:
Փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Ալէլուիա, ալէլուիա:

ՀԵՏԵՒԱԿ ՇԱՐԱԿԱՆ


Հետ. Աւագ ուրբաթու դձ.

(Հետ. Օրհ. Աւագ ուրբաթու դձ. Ա.)


Այսօր ի կատարումն աստուածային ընթրեաց նոր ուխտի ճշմարտութեան Քո՝ ի վերնատունն խորհրդոյ տարամերժեալ Յուդաս ի հօտէն փոքու, ուստի եւ Դու, Գա՛ռն Աստուծոյ, դիմեալ կամաւ ի մահ խաչի առ ի բառնալ զմեղս աշխարհի. վասն որոյ խնայեա՛ ի մեզ, Քրիստո՛ս, կամաւոր Քո չարչարանօք:
Այսօր, որ ի հրեղէն զօրաց երկնից միշտ փառաբանեալ երկրպագիս, Բա՛նդ, աղօթէիր առ Հայր՝ մարմնով ընկալեալ ընդ Հօր զՔո վասն իմ զպաղատանս, ուստի կամաւ կրելով զերկիւղ՝ ի հրեշտակաց զօրանայիր, Զօրացուցի՛չդ երկնաւորաց եւ երկրաւորաց. վասն որոյ խնայեա՛ ի մեզ, Քրիստո՛ս, կամաւոր Քո չարչարանօք:
Այսօր յառաջ նշանակեալ հրամանն Քո կատարիւր յաշակերտաց դասն, քանզի զՀովիւդ քաջ հարեալ՝ ցրուեցաւ հօտն՝ ըստ մարգարէին. որ եւ կապեցար, Անկապելի՛դ, ի յԱննայէ եւ ի Կայիափայ դատապարտեալ. ի ծառայէ ապտակեցար եւ նախատանաց թուք, Կերպարա՛նդ Հօր, ընկալար. վասն որոյ խնայեա՛ ի մեզ, Քրիստո՛ս, կամաւոր Քո չարչարանօք:
Այսօր զվէմն հաւատոյ շարժեալ փորձողին խաբէութեան մարտ՝ առ ի Քէն թողացուցեալ զմարդկային տկարութիւնս յանդիմանելով եւ առ յոյս դարձի մեղաւորաց. որ դառնապէս արտասուելովն ընկալաւ ի Քէն երիւք հայցմամբ սիրոյն զերից ուրացութեանցն զբժշկութիւն, ընդ նմին բժշկեա՛ զմեզ, Քրիստո՛ս, եւ շնորհեա՛ մեզ արտասուս ապաշխարութեան:

(Հետ. Օրհ. Աւագ ուրբաթու դձ. Բ.)


Այսօր, զՈր յերկնային լուսեղինացն ահիւ պատուեալ, Բա՛նդ Աստուած, նսեմացեալ դասք Եբրայեցւոցն, զիմանալի Լոյսդ ի գիշերին ջահիւք եւ սուսերօք եկեալ՝ ըմբռնել զԱնըմբռնելիդ. վասն որոյ երկրպագեմք անճառելի Քո խոնարհութեանդ:
Այսօր, զՈր սերովբէքն ծածկէին զդէմս յահէ փառաց Աստուածութեանդ, իսկ կորստեան որդին Յուդաս ի համբոյր մերձեալ նենգութեամբ՝ նշանակ եւ առիթ մահու Անմահիդ. վասն որոյ երկրպագեմք անճառելի Քո խոնարհութեանդ:
Այսօր ընդ գերագոյն տնօրէնութիւնդ Քո, Որդի՛ Աստուծոյ, հոյլք անմարմնոցն հրաբուն սեռիցն պակուցեալ զարմանային՝ տեսանելով զԱնտեսանելիդ մատնեալ կամաւ ի ձեռս մեղաւորաց. վասն որոյ երկրպագեմք անճառելի Քո խոնարհութեանդ:
Այսօր բարեկամք եւ մերձաւորք Քո հեռի եղեն ի Քէն, Քրիստո՛ս. օտարացան եւ եղբարք Քո, եւ ցուլք գէրք պաշարեցին, որք ի դպրաց եւ ի փարիսեցւոց, եւ շուրջ եղեն շունք բազումք՝ զինուորք Պիղատոսի եւ Հերովդէի. վասն որոյ երկրպագեմք անճառելի Քո խոնարհութեանդ:

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա լուցանեն երկոտասան մոմեղէնս ի վերայ Սեղանոյ յայսկոյս եւ յայնկոյս. եւ մոմեղէն մի մեծ՝ ի միջի: Եւ ասասցեն երկու քահանայք Գ. փոխ սաղմոս:

Առաջին փոխ

ՍԱՂՄՈՍ Բ
Ընդէ՞ր խռովեցան հեթանոսք, եւ ժողովուրդք խորհեցան ի սնոտիս:
Յանդիման եղեն թագաւորք երկրի, եւ իշխանք ժողովեցան ի միասին վասն Տեառն եւ վասն Օծելոյ Նորա:
«Խզեսցուք զկապանս նոցա եւ ընկեսցուք ի մէնջ զլուծ նոցա»:
Բնակեալն յերկինս ծիծաղեսցի զնոքօք, եւ Տէր արհամարհեսցէ զնոսա:
Յայնժամ խօսեսցի ընդ նոսա բարկութեամբ Իւրով եւ սրտմտութեամբ Իւրով խռովեցուսցէ զնոսա:
«Ես կացի թագաւոր ի Նմանէ ի վերայ Սիոնի լերին սրբոյ Նորա՝ ի պատմել զհրամանս Տեառն:
Տէր ասաց ցԻս. «Որդի Իմ ես Դու, եւ Ես այսօր ծնայ զՔեզ.
Խնդրեա՛ յԻնէն, եւ տաց Քեզ զհեթանոսս ի ժառանգութիւն եւ իշխանութիւն Քեզ՝ զամենայն ծագս երկրի:
Հովուեսցես զնոսա գաւազանաւ երկաթեաւ, որպէս զանօթ բրտի փշրեսցես զնոսա»»:
Արդ, թագաւո՛րք, զայս ի մի՛տ առէք, խրատեցարո՛ւք ամենեքեան, ոյք դատիք զերկիր:
Ծառայեցէ՛ք Տեառն երկիւղիւ եւ ցնծացէ՛ք առաջի Նորա դողութեամբ:
Ընկալարո՛ւք զխրատ Նորա, զի մի՛ բարկասցի Տէր, եւ կորնչիցիք ի ճանապարհացն արդարութեան,
Ի ժամանակի, յորժամ բորբոքեսցի բարկութիւն Նորա:
Երանի՜ ամենեցուն, ոյք յուսացեալ են ի Տէր:

ՍԱՂՄՈՍ Գ
Տէ՛ր, զի՜ բազում եղեն նեղիչք իմ, եւ բազումք յարեան ի վերայ իմ:
Բազումք ասէին զանձնէ իմմէ, թէ՝ «Չիք փրկութիւն սորա առ Աստուած իւր»:
Այլ Դու, Տէ՛ր, օգնական իմ ես, փառք իմ եւ բարձրացուցիչ գլխոյ իմոյ:
Ձայնիւ իմով ես առ Տէր կարդացի, եւ լուաւ ինձ ի լեռնէ սրբոյ Իւրմէ:
Ես ննջեցի եւ ի քուն եղէ, զարթեայ, եւ Տէր ընդունելի իմ է:
Ոչ երկեայց ես ի բիւրաւոր զօրաց նոցա, ոյք շուրջանակի պատեալ պաշարեալ պահէին զիս:
Արի՛, Տէ՛ր, եւ փրկեա՛ զիս, Աստուա՛ծ իմ. զի Դու հարեր զամենեսեան, ոյք էին ընդ իս թշնամութեամբ ի տարապարտուց, եւ զատամունս մեղաւորաց փշրեսցես:
Տեառնդ է փրկութիւն, ի վերայ ժողովրդեան Քո՝ օրհնութիւն Քո:

ՍԱՂՄՈՍ Դ
Ի կարդալ իմում լուար ինձ, Աստուա՛ծ, ըստ արդարութեան. ի նեղութեան ինձ անդորր արարեր. ողորմեա՛ ինձ եւ լո՛ւր աղօթից իմոց:
Որդի՛ք մարդկան, մինչեւ յե՞րբ էք խստասիրտք, ընդէ՞ր սիրէք զնանրութիւն եւ խնդրէք զստութիւն:
Ծաներո՛ւք, զի սքանչելիս արար Տէր սրբոյ Իւրում. եւ Տէր լուիցէ ինձ ի կարդալ իմում առ Նա:
Բարկանայք՝ եւ մի՛ մեղանչէք. զոր ինչ ասէք ի սիրտս ձեր, յանկողինս ձեր զղջացարո՛ւք:
Մատուցէ՛ք պատարագս արդարութեան եւ յուսացարո՛ւք ի Տէր:
Բազումք ասէին, թէ՝ «Ո՞ ցուցցէ մեզ զբարութիւն Տեառն»:
Նշանեցաւ առ մեզ լոյս երեսաց Քոց, եւ ետուր ուրախութիւն սրտից մերոց:
Ի պտղոյ ցորենոյ, գինւոյ եւ ձիթոյ իւրեանց լցուցեր զնոսա:
Խաղաղութեամբ յայս եւ ի սոյն ննջեսցուք եւ զարթիցուք, զի Դու, Տէ՛ր, միայն առանձին յուսով Քով բնակեցուցեր զմեզ:

Իշխանք ժողովեցան ի միասին վասն Տեառն եւ վասն օծելոյ Նորա:
(Երիցս կրկնեա՛, եւ զյետինն՝ բարձր)

ԵՐԳ ԱՒԱԳ ՈՒՐԲԱԹՈՒ
ասացեալ Ներսեսի Հայոց կաթողիկոսի յաղագս Մեծի ուրբաթու Աւետարանացն


ԵՐԳ
Այսօր անճառ Լուսոյն ծագումն
Ի փրկութեան մեր կատարումն
Խոնարհի ի վերնատունն՝
Ի ստուերական տօնից լրումն:
Նախ քան զընթրիսն խորհրդոյ
Սփածաւ ղենջակ Արկողն լուսոյ
Եւ ջուր առեալ ծառայաբար՝
Զոտս լուանայր զաշակերտացն:

Բանին Հօր փառաց լուսոյ
Պետրոս մերձիլ յոտս ոչ ներէր՝
Այնմ, ձեռաց Որոյ են գործք
Երկնից երկինք եւ երկրաւորք.
Որով կուրաց աչք բացան,
Խուլք եւ համերք արձակեցան.
Որ վերածեաց զինքն ի ծովէն,
Սաստեաց ալեացն, եւ լռեցին:

Գլխոյն ընտրեալ հօտին փոքու
Սաստէր զխորհուրդն ոչ գիտելոյ,
Որով դառնայր եւ հնազանդէր,
Զոտս եւ զգլուխս մաքրել մաղթէր:
Գլխոյս, ասէ, չէ ինչ պիտոյ
Լուացումն ջրոյ, զի լուացեալ է.
Ոտիցդ պէտք են մաքրութեան՝
Յօդիլ ի գլուխս սրբութեամբ:

Դասուց Իւրոց աշակերտաց,
Զոր նախ բանիւ վարդապետեաց,
Այսօր գործով զծայրագոյնն
Եցոյց յԻնքեան զխոնարհութիւն.
Սպասաւորեալ հողեղինաց՝
Այն, որ անտեսն է հրեղինաց,
Տարեալ պաշտօն Իւր ծառայիցն՝
Այն, որ պաշտին ի սրովբէից:

Եթէ Տէրս, ասէ, էից,
Եւ Վարդապետս բոլորից
Զաշակերտացդ եւ զծառայից
Զոտս լուացի ի հնոյ աղտից,
Միմեանց եւ դո՛ւք համաբնութեամբ
Ցուցէք զնոյն խոնարհութիւն՝
Բարձրացելոյն ի կործանումն
Եւ անկելոյ բնութեանդ կանգնումն:

Զոր մաքրեցեր յաւազանին
Մաքուր ձեռօք զոտս նոցին
Եւ ուսուցեր խոնարհութեամբ
Յաղթող լինել չար հպարտին,
Եւ զի՛մ լուա զտիղմն մեղաց
Աղաչանօք սրբոյ գնդին.
Եւ զգնացս ուղղեա՛ զոտին
Խոնարհութեամբ ելիւք յերկինս:

Օրթի:

Եւ, ի վճարիլն ամէն մի Աւետարանի, շիջուսցեն զերկուս մոմեղենս յերկոտասան մոմեղինացն, զմինն` յաջմէ, եւ զմինն` յայեկէ, ի հետնոցն սկսեալ մինչեւ ցառաջինն:

Աղօթք հանդերձ ծունր դնելով զՏէր աղաչեսցուք: Տէ՛ր, ողորմեա՛: (Երիցս կրկնեա՛)
Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Երկրորդ փոխ

ՍԱՂՄՈՍ Խ
Երանի՜ որ խորհի զաղքատն եւ զտնանկն. յաւուր չարի փրկէ զնա Տէր:
Տէր փրկէ զնա եւ կեցուցանէ, երանելի առնէ զնա ի վերայ երկրի եւ ոչ մատնէ զնա ի ձեռս թշնամեաց իւրոց:
Տէր օգնական է նմա ի մահիճս ցաւոց իւրոց, զամենայն անկողինս նորա դարձուցանէ ի հիւանդութենէ նորա:
Ես ասացի. «Տէ՛ր, ողորմեա՛ ինձ, բժշկեա՛ զանձն իմ, ես մեղայ Քեզ»:
Թշնամիք իմ ասացին ինձ չար. «Ե՞րբ իցէ, զի մեռցի, եւ կորիցէ անուն նորա»:
Մտանէր տեսանել զնանրութիւն, խօսէր ի սրտի իւրում եւ ժողովէր զանօրէնութիւնս յանձն իւր:
Արտաքս ելանէր եւ զնոյն խօսէր. զինէն շշնջէին ամենայն թշնամիք իմ:
Խորհեցան չար ի վերայ իմ, բան անօրէնութեան եդին ի վերայ իմ.
«Միթէ որ ննջիցէն, այլ ո՞չ եւս յաւելուցու յառնել». քանզի եւ այրն խաղաղութեան իմոյ, յոր եւ եսն յուսացայ,
Որ ուտէր զհաց իմ, յաճախեաց առնել ինձ խաբէութիւն:
Այլ Դու, Տէ՛ր, ողորմեա՛ ինձ, կանգնեա՛ զիս, եւ հատուցից նոցա:
Յայսմ ծանեայց, թէ հաճեցար ընդ իս, զի մի՛ ուրախ եղիցին յիս թշնամիք իմ.
Այլ զիս յամբծութեան իմում ընկալար եւ հաստատեցեր զիս առաջի Քո յաւիտեան:
Օրհնեա՜լ Տէր Աստուած Իսրայելի յաւիտեանս յաւիտենից. եղիցի, եղիցի:

ՍԱՂՄՈՍ ԽԱ
Որպէս փափագէ եղջերու յաղբերս ջուրց, այնպէս փափագէ անձն իմ առ Քեզ, Աստուա՛ծ:
Ծարաւի է անձն իմ առ Քեզ, Աստուա՛ծ հզօր եւ կենդանի. ե՞րբ եկից երեւեցայց երեսացդ Աստուծոյ:
Եղեն ինձ արտասուք իմ կերակուր ի տուէ եւ ի գիշերի եւ այն, զի ասէին ցիս զօրհանապազ, թէ՝ «Ո՞ւր է Աստուած քո»:
Զայս որպէս յիշէի, տառապէր յիս անձն իմ. քաջալերէի, զի մտից ընդ յարկաւ սքանչելեաց տանն Աստուծոյ
Ի ձայն ցնծութեան խոստովանութեան եւ ի ձայն բարեկենդանութեան:
Արդ, ընդէ՞ր տրտում ես, ա՛նձն իմ, կամ ընդէ՞ր խռովես զիս. յուսա՛ առ Աստուած, խոստովանեա՛ Նմա. փրկիչ երեսաց իմոց Աստուած է:
Անձն իմ յոյժ խռովեցաւ, վասն այսորիկ յիշեցի զՔեզ յերկրէն Յորդանանու, ի Հերմոնէ, ի լեռնէ Փոքուէ:
Խորք ի խորոց կարդացին առ Քեզ ի ձայն սահանաց Քոց.
Ամենայն զբօսանք Քո եւ ալիք Քո անցին ի վերայ իմ:
Ի տուէ պատուիրեաց Տէր զողորմութիւն Իւր, գիշերի զօրհնութիւն նոր. եւ աղօթք իմ առ Աստուած վասն կենաց իմոց:
Ասացի Աստուծոյ. «Ընդունելի իմ ես. ընդէ՞ր մերժեցեր զիս, ընդէ՞ր տրտում գնամ ես ի նեղել թշնամւոյ իմոյ»:
Ի փշրել ոսկերաց իմոց նախատեցին զիս թշնամիք իմ՝ յասել ցիս զօրհանապազ, թէ՝ «Ո՞ւր է Աստուած քո»:
Արդ, ընդէ՞ր տրտում ես, ա՛նձն իմ, կամ ընդէ՞ր խռովես զիս. յուսա՛ առ Աստուած, խոստովանեա՛ Նմա. փրկիչ երեսաց իմոց Աստուած է:

ՍԱՂՄՈՍ ԽԲ
Դա՛տ արա ինձ, Աստուա՛ծ, եւ իրա՛ւ արա ինձ ի դատաստանի իմում:
Յազգէ, որ ոչ է սուրբ, ի մարդոյ մեղաւորէ, նենգաւորէ փրկեա՛ զիս:
Դու, Աստուա՛ծ, հզօրիչ իմ ես. ընդէ՞ր մոռացար զիս, ընդէ՞ր տրտում գնամ ես ի նեղել թշնամւոյ իմոյ:
Առաքեա՛, Տէ՛ր, զլոյս Քո եւ զճշմարտութիւն Քո, զի առաջնորդեսցեն ինձ եւ հանցեն զիս ի լեառն սուրբ եւ ի յարկս Քո:
Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ առ Աստուած, որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ:
Խոստովան եղէց Քեզ օրհնութեամբ, Աստուա՛ծ, Աստուա՛ծ իմ:
Արդ, ընդէ՞ր տրտում ես, ա՛նձն իմ, կամ ընդէ՞ր խռովես զիս. յուսա՛ առ Աստուած, խոստովանեա՛ Նմա. փրկիչ երեսաց իմոց Աստուած է:

Կցորդ՝ ձայնիւ Բան անօրէնութեան եդին ի վերայ իմ. Տէ՛ր, Տէ՛ր, մի՛ թողուր զիս:

Էլից զօրէնսն Մովսիսի,
Զոր խօսեցաւ ի Սինայի.
Եկեր զգառն օրինակին
Եւ զբաղարջն ընդ եղեգին.
Զհինն ի նորս փոխելով,
Զստուերն ի լոյս ճշմարտելով,
Փոխան գառինն Ինքն գոլով,
Գառն Աստուծոյ նուիրելով:

Ընդ բաղարջին հաց անխմոր
Ետ զմարմինն Իւր զերկնաւոր,
Զկուսածինն անսերմնաւոր,
Զանապականն եւ զհոգեւոր.
Ընդ ոչխարին արեանն ուխտին
Ետ մեզ զարիւնն Իւր ուխտ կրկին.
Եւ եղեգան դառնագունին՝
Փոխան զվարս աստուածային:

Թագաւորն արարածոց
Զհացն կենաց ետ քաղցելոց
Եւ զբաժակն ուրախարար,
Որք յԱդամայ տրտմեցելոց.
«Այս նոր ուխտ է Իմոյ արեան՝
Փոխան հնոյ ուխտին արեանց,
Զոր յիշատակ Իմ առնիցէք,
Մինչեւ եկից Ես միւսանգամ»:

Ժողովեալքս ի Քէն հայցեմք
Ընդ ժողովեալ մետասանին,
Որ զկենարարդ Քո մարմին
Բաշխեալ ետուր ընդ բաժակին.
Շնորհեա՛ եւ մեզ, Տէ՛ր, ընդ նոսին
Հաղորդ լինել Քում սեղանին.
Կենաց հացիդ, յՈր փափագիմք,
Եւ ըմպելւոյդ, Ում ծարաւիմք:

Ի յընտրելոց աշակերտացն
Յուդաս մեկնեալ ի սուրբ գառանցն՝
Զբարձող մեղաց զԳառն Աստուծոյ
Մատնէր ի մահ ընդ արծաթոյ.
Ի յընթրիսն հոգեւոր
Մերձի ժպիրհն եւ նենգաւորն.
Ուտելով ընդ Վարդապետն՝
Յաճախէ զխաբէութիւն:

Լոյսն խօսէր աղերսալի
Խաւարելոյն վասն դարձի.
«Մի ոմն ի ձէնջ,- ասէ,- եղբա՛րք,
ԶԻս մատնելոց է առ ի մահ»:
Պետրոս լուեալ զայն՝ զարհուրէր
Եւ ակնարկէր առ Յովհաննէս՝
Հարցանել, թէ՝ ո՞վ իցէ
Դաւաճանող Վարդապետին:

Օրթի:

Աղօթք հանդերձ ծունր դնելով զՏէր աղաչեսցուք: Տէ՛ր, ողորմեա՛:
(Երիցս կրկնեա՛)

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Երրորդ փոխ

ՍԱՂՄՈՍ ԾԸ
Փրկեա՛ զիս ի թշնամեաց իմոց, Աստուա՛ծ. յայնցանէ, որ յարուցեալ են ի վերայ իմ, ապրեցո՛ զիս:
Փրկեա՛ զիս յայնցանէ, ոյք գործեն զանօրէնութիւն, յարանց արիւնահեղաց ապրեցո՛ զիս:
Որսալ զանձն իմ կամեցան եւ հասին ի վերայ իմ հզօրք:
Ոչ մեղք իմ եւ ոչ յանցանք, առանց մեղաց ընթացայ եւ ուղիղ եղէ:
Զարթի՛ր ընդ առաջ իմ եւ տե՛ս, Դո՛ւ, Տէ՛ր զօրութեանց, Աստուա՛ծ Իսրայելի:
Նայեա՛ց եւ ա՛յց արա ամենայն հեթանոսաց. մի՛ ողորմեր ամենեցուն, ոյք գործեն զանօրէնութիւն:
Դարձցին ընդ երեկոյս, սովեսցին որպէս շունք եւ շրջեսցին զքաղաքաւ:
Նոքա ղօղանջեսցեն բերանովք իւրեանց, եւ սուր ի շրթունս նոցա:
Իսկ արդ, ո՞վ լուաւ զայս, զի Դու, Տէ՛ր, ծիծաղեսցիս զնոքօք եւ արհամարհեսցես զամենայն հեթանոսս:
Զզօրութիւն իմ առ Քեզ պահեցից, զի Աստուած օգնական իմ է:
Աստուած իմ, ողորմութիւն Նորա կանխեսցէ առ իս եւ Աստուած իմ ցուցցէ ինձ ի թշնամիս իմ:
Մի՛ սպանաներ զնոսա, զի մի՛ մոռասցին զժողովուրդս Քո:
Ցրուեա՛ զնոսա զօրութեամբ Քով եւ ընկճեա՛ զնոսա, զի Դու ես պաշտպան իմ, Տէ՛ր:
Մեղք բերանոյ նոցա եւ բանք շրթանց նոցա, ընկլցին նոքա յամբարտաւանութեան իւրեանց:
Յանէծս եւ ի ստութիւն մատնեսցին, ի կատարածի բարկութեան սպառեսցին եւ մի՛ գտցին:
Գիտասցեն, զի Աստուած տիրէ Յակոբայ եւ ամենայն ծագաց երկրի:
Դարձցին ընդ երեկոյս, սովեսցին որպէս շունք եւ շրջեսցին զքաղաքաւ:
Նոքա սփռեսցին յուտել. ապա թէ ոչ յագեսցին` տրտնջեսցեն:
Ես օրհնեցից զօրհնութիւնս Տեառն, ցնծացայց առաւօտուց յողորմութեան Քում,
Զի եղեր իմ պաշտպան եւ տուն ապաւինի, յաւուր նեղութեան իմոյ օգնական իմ:
Քեզ սաղմոս ասացից, Աստուա՛ծ ապաւէն իմ, Աստուա՛ծ ողորմութեան իմոյ:

ՍԱՂՄՈՍ ԾԹ
Աստուա՛ծ, մերժեցեր եւ աւերեցեր զմեզ, բարկացար եւ գթասցիս ի մեզ:
Շարժեցեր զերկիր եւ խռովեցուցեր զսա. բժշկեա՛ զհարուածս սորա, զի սասանեցաւ:
Ցուցեր ժողովրդեան Քում խստութիւն եւ ետուր ըմպել մեզ գինի յիմարութեան:
Ետուր երկիւղածաց Քոց նշան, զի ապրեսցին յերեսաց աղեղան:
Որպէս փրկեցան սիրելիք Քո, կեցո՛ աջով Քո եւ լո՛ւր մեզ:
Աստուած խօսեցաւ ի սրբութենէ Իւրմէ. ցնծացայց, բարձր եղէց, բաժանեցայց զՍիւքէմ եւ զհովիտսն Յարկաց չափեցից:
Իմ է Գաղաադ, եւ իմ է Մանասէ, Եփրեմ հզօրիչ գլխոյ իմոյ,
Յուդա թագաւոր իմ, Մովաբ աւազան յուսոյ իմոյ:
ՅԵդովմէ ուղղեցից զգնացս իմ, եւ ինձ այլազգիք հնազանդ եղեն:
Ո՞ տարցի զիս ի քաղաք ամուր կամ ո՞ առաջնորդեսցէ ինձ մինչեւ յԵդովմէ,
Եթէ ոչ Դու, Աստուա՛ծ, որ մերժեցեր զմեզ եւ ոչ ելեր, Աստուա՛ծ, ընդ զօրս մեր:
Տո՛ւր մեզ օգնութիւն ի նեղութեան, զի ընդունայն է փրկութիւն մարդոյ:
Աստուծով արասցուք զօրութիւն, եւ Նա արհամարհեսցէ զայնոսիկ, որ նեղեն զմեզ:

ՍԱՂՄՈՍ Կ
Լո՛ւր, Աստուա՛ծ, աղօթից իմոց եւ նայեա՛ց, Տէ՛ր, յաղօթս իմ:
Ի ծագաց երկրէ կարդացի առ Քեզ մինչ ի վաստակել սրտի իմոյ:
Ի վիմէ բարձր արարեր զիս, առաջնորդեցեր ինձ եւ իմ եղեր յոյս. եւ աշտարակ հզօր եղեր ինձ յերեսաց թշնամւոյն:
Բնակեցայց ես ի յարկս Քո յաւիտեան եւ ծածկեցայց ընդ հովանեաւ թեւոց Քոց:
Դու, Աստուա՛ծ, լուար աղօթից իմոց, ետուր ժառանգութիւն, ոյք երկնչին յանուանէ Քումմէ:
Աւուրս յաւուրս յաւելեր թագաւորի ամաց նորա, աւուրս ազգաց մինչեւ յազգս նորա:
Կայ եւ մնայ յաւիտեան առաջի Աստուծոյ ողորմութիւն եւ ճշմարտութիւն, ոյք խնդրեսցեն ի Նմանէ:
Այսպէս սաղմոս ասացից Քեզ յաւիտեանս յաւիտենից եւ տաց Քեզ զաղօթս իմ օր ըստ օրէ:

Կցորդ՝ ձայնիւ Փրկեա՛ զիս ի թշնամեաց իմոց, Աստուա՛ծ, եւ ի հալածչաց իմոց ապրեցո՛ զիս:

Խնամով սիրոյն յԻւր սիրելեացն
Զտրտմութիւնն փարատեաց.
Թացեալ պատառ տայ Յուդայի՝
Նշաւակեալ զգողն մատնիչ.
Զոր առեալ եւ մերկացաւ
Յաստուածային Հոգւոյն շնորհաց.
Մատնեցաւ նախաչարին
Ընդ մատնութեան Վարդապետին:

Ծայրագոյն լուսոյն զրկեալ,
Խաւարասէրն արտաքս ելեալ,
Տէրն յայտնէր լոյս եղելոցն
Զգայթակղիլն ի գիշերի:
Պետրոս խօսէր խրախուսելի
Եւ կշտամբիւր հաւախօսի.
ԶԻւր յաշխարհէ զփոխիլն ասէր
Եւ զգալուստ Հոգւոյն պատմէր:

Կեդրոնեան յայնկոյս ձորոյ
Ի վերնատունն ել խորհրդոյ.
Եմուտ պարտէզ ընդ պարտիզի,
Եմոյծ զԱդամ յԱդին դրախտին:
Մուծցես եւ զմեզ, Տէ՛ր, ընդ նմին,
Ուստի հաներ նախ զառաջինն,
Զի ժառանգել զհայրենին
Արժանասցուք մեք վերստին:

Հոգայր զկրիցն տրտմաբար՝
Երիւքն եղեալ առանձնաբար.
Փրկել զաշխարհս հոգիս յօժար,
Բայց է բնութիւն մարմնոյս տկար.
Ոչ ոմն ուժեղ եւ զօրաւոր,
Եւ ոմն անզօր վտանգաւոր.
Այլ մի եւ նոյն գոլ միաւոր,
Կրէր զկիրսն կամաւոր:

Ձայնիւ մաղթէր աղօթական
Վասն իմ առ Հայր Իւր էական.
Ծունր դնէր խոնարհական,
Որում կրկնի ծունր ամենայն.
«Եթէ փրկիլ մարդկան հնար է
Առանց մահու Իմ, որ գրեալ է,
Բաժակ մահուս յԻնէն անցցէ,
Ոչ Իմ կամաւ, այլ Քոյդ եսցէ»:

Ղօղեալ յերկիւղ քրտանց հոսման,
Ոլոռնաձեւ կայլակ վիժման,
Ի զօրանալ հրեշտակ մերձեալ,
Զօրինական Գիրն լցեալ.
Զի կատարեալ էառ զբնութիւն
Աստուածն Բան զմարդկութեան,
Պարտ էր զերկիւղ եւ զտրտմութիւն
ՅԻւրումն կրել տնօրէնութիւն:

Օրթի:

Աղօթք հանդերձ ծունր դնելով զՏէր աղաչեսցուք: Տէ՛ր, ողորմեա՛:
(Երիցս կրկնեա՛)

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Չորրորդ փոխ

ՍԱՂՄՈՍ ՀԸ
Աստուա՛ծ, մտին հեթանոսք ի ժառանգութիւն Քո, պղծեցին զտաճար սուրբ Քո:
Արարին զԵրուսաղէմ որպէս զհիւղս մրգապահաց, արկին զդիակունս ծառայից Քոց գէշ թռչնոց երկնից եւ զմարմինս սրբոց Քոց գազանաց երկրի:
Հեղին զարիւնս նոցա որպէս ջուր շուրջ զԵրուսաղեմաւ, եւ ոչ ոք էր, որ թաղէր զնոսա:
Եղաք մեք նախատինք դրացեաց մերոց, ծաղր եւ այպն կատականաց այնոցիկ, որ շուրջ էին զմեօք:
Մինչեւ յե՞րբ, Տէ՛ր, բարկանաս Դու ի սպառ, բորբոքեսցի որպէս հուր նախանձ Քո:
Հե՛ղ զբարկութիւն Քո ի վերայ ազգաց, որ զՔեզ ոչ ճանաչիցեն, ի վերայ թագաւորաց, որ զանուն Քո ոչ կարդացին, զի կերան զՅակոբ եւ զտեղի նորա աւերեցին:
Մի՛ յիշեր զմեղս մեր զառաջինս. վաղվաղ եկեսցէ առ մեզ ողորմութիւն Քո, Տէ՛ր, զի աղքատացաք յոյժ:
Օգնեա՛ մեզ, Աստուա՛ծ փրկիչ մեր, վասն փառաց անուան Քո:
Տէ՛ր, փրկեա՛ զմեզ եւ քաւեա՛ զմեղս մեր վասն անուան Քո:
Մի՛ երբեք ասասցեն ի հեթանոսս, թէ՝ «Ո՞ւր է Աստուած նոցա».
Այլ յայտնի ինչ լիցի ի վերայ հեթանոսաց առաջի աչաց մերոց՝ առ ի խնդրել զվրէժ արեան ծառայից Քոց, որ հեղաւ:
Մտցէ առաջի Քո հեծութիւն կապելոց. ըստ մեծութեան բազկի Քո շահեա՛ Դու զորդիս սպանելոց:
Հատո՛ դրացեաց մերոց եօթնպատիկ ի ծոց նոցա նախատինս, զոր նախատեցին զՔեզ, Տէ՛ր:
Մեք ժողովուրդ եւ խաշն արօտի Քո՝ խոստովան եղիցուք առ Քեզ յաւիտեան, ազգէ յազգ պատմեսցուք զօրհնութիւնս Քո:

ՍԱՂՄՈՍ ՀԹ
Որ հովուեսդ Իսրայելի, նայեա՛ց, որ առաջնորդես որպէս խաշին Յովսեփու,
Որ նստիսդ ի քերովբէս, յայտնեա՛ց առաջի Եփրեմի, Բենիամինի եւ Մանասէի:
Զարթո՛ զզօրութիւն Քո եւ ե՛կ ի կեցուցանել զմեզ:
Աստուա՛ծ զօրութեանց, դարձո՛ զմեզ, երեւեցո՛ զերեսս Քո ի մեզ, եւ կեցցուք:
Տէ՛ր Աստուած զօրութեանց, մինչեւ յե՞րբ բարկանաս յաղօթս ծառայից Քոց:
Ջամբեցեր մեզ հաց արտասուաց եւ արբուցեր մեզ արտասուս չափով:
Արարեր զմեզ նախատինս դրացեաց մերոց, այպն կատականաց թշնամեաց մերոց:
Աստուա՛ծ զօրութեանց, դարձո՛ զմեզ, երեւեցո՛ զերեսս Քո ի մեզ, եւ կեցցուք:
Այգի յԵգիպտոսէ փոխեցեր, հաներ զհեթանոսս եւ զնոսա տնկեցեր եւ առաջնորդեցեր նմա:
Հաստատեցեր զարմատս նորա եւ ելից զերկիր, ծածկեաց զլերինս հովանի նորա, եւ բարունակ նորա՝ զմայրս Աստուծոյ:
Ձգեաց զորթ իւր մինչեւ ի ծով, մինչեւ ի գետ են շառաւիղք նորա:
Ընդէ՞ր քակեցեր զցանգ նորա. կթեն զնա անցաւորք ճանապարհի,
Ապականեաց զնա խոզ անտառի, եւ երէ վայրի արածեցաւ ի նմա:
Աստուա՛ծ զօրութեանց, դարձ հայեա՛ց յերկնից եւ տե՛ս, ա՛յց արա այգւոյս այսմիկ եւ դարմա՛ն տար սմա, զոր տնկեաց աջ Քո,
Ի վերայ որդւոյ մարդոյ, զոր զօրացուցեր զնա ի Քեզ. այրեցեալ ի հուր եւ աւերեալ՝ ի սաստէ քումմէ կորիցէ:
Եղիցի ձեռն Քո ի վերայ առն, աջ Քո ի վերայ որդւոյ մարդոյ, զոր զօրացուցեր զնա ի Քեզ:
Ոչ եւս ի բացեայ եղիցուք մեք ի Քէն. կեցուսցես Դու զմեզ, եւ զանուն Քո, Տէ՛ր, կարդասցուք:
Աստուա՛ծ զօրութեանց, դարձո՛ զմեզ, երեւեցո՛ զերեսս Քո ի մեզ, եւ կեցցուք:

ՍԱՂՄՈՍ Ձ
Ցնծացէ՛ք առ Աստուած, օգնական է մեր, աղաղակեցէ՛ք առ Աստուած Յակոբայ:
Առէ՛ք սաղմոս եւ տո՛ւք օրհնութիւն, սաղմո՛ս ասացէք Նմա ի ձայն քաղցրութեան:
Փո՛ղ հարէք ի գլուխս ամսոց՝ յաւուր նշանաւորի տարեկանաց մերոց:
Հրաման է այս Իսրայելի եւ իրաւունք են Աստուծոյ Յակոբայ,
Վկայութիւն Յովսեփու, զոր եդ ընդ նմա, որպէս ելանէր նա յերկրէն Եգիպտացւոց: Լեզու, զոր ոչ գիտէր, լուաւ.
«Ի բաց արարի ի բեռանց զթիկունս նորա եւ զձեռս նորա յորթ եւ ի թի ծառայելոյ:
Ի նեղութեան կարդացեր առ Իս, եւ փրկեցի զքեզ, լուայ քեզ ի գաղտնութենէ մրրկին եւ փորձեցի զքեզ ի վերայ ջուրցն Հակառակութեան:
Լո՛ւր, ժողովո՛ւրդ իմ, եւ վկայեմ քեզ, եւ, Իսրայէ՛լ, թէ լուիցես ինձ:
Մի՛ եւս եղիցին քեզ աստուածք առժամայնք, եւ մի՛ երկիր պագանիցես դու աստուծոյ օտարի:
Ես եմ Տէր Աստուած քո, որ հանի զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց. բա՛ց զբերան քո, եւ լցից զդա»:
Ժողովուրդ Իմ ոչ լուաւ ձայնի Իմում, եւ Իսրայէլ յԻս ինչ ոչ նայեցաւ:
Բարձի թողի զնոսա երթալ զհետ կամաց սրտից իւրեանց, զի գնացին նոքա ըստ կամս անձանց իւրեանց:
Զի թէ ժողովրդեան Իմոյ լուեալ էր ինձ, կամ Իսրայելի զճանապարհս Իմ գնացեալ էր,
Որպէս զոչինչ խոնարհ արարեալ էր Իմ զթշնամիս նորա, ի վերայ նեղչաց նորա արկեալ էր զձեռն Իմ:
Թշնամիք Տեառն ստեցին նմա, եւ եղիցին ժամանակք նոցա յաշխարհի:
Կերակրեաց զնոսա ի պարարտութենէ ցորենոյ, ի վիմէ մեղր յագեցոյց նոցա:

Կցորդ՝ ձայնիւ Նոքա ի ձեռանէ Քումմէ մերժեցան, մեք՝ ժողովուրդք եւ խաշն արօտի Քո:

Ճառագա՛յթ փառաց Էին,
Որ ըստ բնութեանս մարդկային
Տագնապեցար ի գիշերին,
Աղօթեցեր առ Հայր յերկինս.
Ծագեա՛ ի մեզ զլոյսդ երկնային
Եւ փարատեա՛ զերկիւղ չարին,
Մասունք հոգւոց մեր եւ մարմին
Յերկիւղ Քո սուրբ բեւեռեսցին:

Մերձեալ Յուդաս, որ մատնելոց,
Հանդերձ դասուն փարիսեցւոց,
Անկան նման ստորանկելոցն,
Որք յաւիտեան չեն կանգնելոց:
Յուդաս՝ նենգաւ համբուրելով,
Առիթ մահու նշան տալով,
Փոխան սիրոյ զՆա մատնելով,
Չար ընդ բարւոյ վճարելով:

Յայնժամ առ գութ սիրոյն Պետրոս
Զծառային՝ անուն Մաղքոս,
Եհատ սուսերբ զականջն աջոյ,
Որ ոչ լուաւ Տեառն իւրոյ.
Իսկ Տէրն մեր արագապէս
Յունկն մերձեալ բժշկապէս՝
Առողջացոյց աստուածապէս,
Զոր ոչ տեսին կուրացն հանդէս:

Նոր հօտին փոքու ցրուեալ,
Քանզի զՀովիւն քաջ հարեալ,
Պետրոս միայն զհետ երթեալ,
Ի յաղջկանէ վիմին շարժեալ:
Նշանակեալ հաւն խօսէր,
Առ ի Պետրոս Տէրն ակնարկէր.
Զբանն յիշէր, դառն արտասուէր,
Ի գլորմանէն դարձեալ կանգնէր:

Շնորհեալ վիմին Եկեղեցւոյ,
Զոր պահեցեր ի հոսելոյ
Եւ կանգնեցեր ի գլորելոյ
Վասն սրտիւն արտասուելոյ,
Կանգնեա՛ եւ զիս, Տէ՛ր, ընդ նմին
Ի գլորմանէ սայթաքողին՝
Տալով աչացս յորդ արտասուս
Եւ ջուր նման ծովու՝ գլխոյս:

Ո՜վ, կամաւ զԱնկապելին,
Կապեալ զձեռս Արձակողին,
Ի յապարանսն տանէին
Կայիափայ եւ Աննային:
Ծառայն զերեսն այն ապտակէր,
ՅՈրմէ սրովբէն թեւասքողէր,
Թուք արձակեալ պիղծ բերանովն
ՅԱյն, որ կուրին լոյս ծագեաց թքովն:

Օրթի:

Աղօթք հանդերձ ծունր դնելով զՏէր աղաչեսցուք: Տէ՛ր, ողորմեա՛:
(Երիցս կրկնեա՛)

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Հինգերորդ փոխ

ՍԱՂՄՈՍ ՃԸ
Աստուա՛ծ օրհնութեան իմոյ, մի՛ լռեր, զի բերան մեղաւորի, բերան նենգաւորի բացաւ ի վերայ իմ:
Խօսեցան զինէն լեզուաւ նենգաւորաւ եւ բանիւք ատելութեան պաշարեցին զիս:
Մարտեան ընդ իս ի տարապարտուց, փոխանակ սիրոյ իմոյ մատնէին զիս, այլ ես յաղօթս կայի:
Հատուցին ինձ չար փոխանակ ընդ բարւոյ, ատելութիւն փոխանակ սիրոյ իմոյ:
Կացո՛ ի վերայ նորա մեղաւոր, սատանայ կացցէ ընդ աջմէ նորա:
Ի դատաստանէ իւրմէ ելցէ դատապարտեալ, եւ աղօթք նորա ի մեղս դարձցին:
Եղիցին աւուրք նորա նուազ, եւ զայցելութիւն նորա զայն այլ տարցի:
Եղիցին որդիք նորա որբ եւ կին նորա այրի. սահեսցին փոփոխեսցին, որդիք նորա մուրողք եղիցին եւ ելցեն ի բնակութենէ իւրեանց:
Քննեսցէ փոխատու զամենայն ինչս նորա, յափշտակեսցեն օտարք զվաստակս նորա:
Մի՛ գտցի ոք օգնական նմա, եւ մի՛ ոք ողորմեսցի ի վերայ որբոց նորա:
Եղիցին որդիք նորա ի սատակումն, եւ յազգէ ջնջեսցի անուն նորա:
Յիշեսցին մեղք հօր նորա առաջի Տեառն, եւ մեղք մօր նորա մի՛ ջնջեսցին եւ եղիցին առաջի Տեառն յամենայն ժամ:
Սատակեսցի յերկրէ յիշատակ նոցա, փոխանակ զի ոչ յիշեաց առնել զողորմութիւն:
Հալածեաց զայր աղքատ եւ զտնանկ՝ սպանանել զայն, որ խոնարհ է սրտիւ:
Սիրեաց զանէծս, եւ ելցէ նմա. ոչ կամեցաւ զօրհնութիւն, հեռի եղիցի ի նմանէ:
Զգեցաւ զանէծս որպէս հանդերձ, մտցէ որպէս ջուր ի փոր նորա, որպէս ձէթ ընդ ոսկերս նորա:
Եղիցի նմա որպէս հանդերձ, զի ագանի, որպէս գօտի, որ ածի հանապազ ընդ մէջ:
Այս գործ է այնոցիկ, որ չարախօս կային զինէն առ Տէր, եւ ոյք խօսէին չար զանձնէ իմմէ:
Այլ Դու, Տէ՛ր, Տէ՛ր, արա ընդ իս ըստ անուան Քում, զի քաղցր է ողորմութիւն Քո, եւ փրկեա՛ զիս, զի աղքատ եւ տնանկ եմ ես:
Սիրտ իմ խռովեցաւ ի փորի իմում, եւ ես որպէս ստուեր ի խուսափել իմում պակասեցայ եւ թօթափեցայ որպէս մարախ:
Ծունկք իմ տկարացան ի պահոց, եւ մարմին իմ այլագունեաց յիւղոյ:
Եղէ ես նախատ նոցա, տեսին զիս եւ շարժեցին զգլուխս իւրեանց:
Օգնեա՛ ինձ, Տէ՛ր Աստուած իմ, եւ փրկեա՛ զիս ըստ ողորմութեան Քում:
Ծանիցեն, զի ձեռն Քո այս է, եւ Դու, Տէ՛ր, արարեր զայս:
Նոքա անիծանեն, եւ Դու օրհնեսցես. ոյք յարուցեալ են ի վերայ իմ, ամօթ կրեսցեն, այլ ծառայ Քո ուրախ եղիցի ի Քեզ:
Զգեցցին զամօթ, որ չարախօս կային զանձնէ իմմէ, եւ արկցեն որպէս կրկնոց զամօթ իւրեանց զիւրեամբք:
Այլ ես խոստովան եղէց առ Տէր յոյժ բերանով իմով, ի մէջ բազմաց օրհնեցից զՔեզ.
Զի եկաց Նա ընդ աջմէ տնանկին՝ փրկել զիս յայնցանէ, ոյք հալածեն զանձն իմ:

ՍԱՂՄՈՍ ՃԹ
Ասաց Տէր ցՏէր իմ. «Նիստ ընդ աջմէ Իմմէ, մինչեւ եդից զթշնամիս Քո պատուանդան ոտից Քոց»:
Գաւազան զօրութեան առաքեսցէ Քեզ Տէր ի Սիոնէ, եւ տիրեսցես Դու ի մէջ թշնամեաց Քոց:
Ընդ Քեզ է սկիզբն աւուրց զօրութեան. ի վայելչութիւն սրբոց Քոց յարգանդէ յառաջ քան զարուսեակ ծնայ զՔեզ:
Երդուաւ Տէր եւ ոչ եւս զղջասցի, թէ՝ «Դու ես քահանայ յաւիտեան՝ ըստ կարգին Մելքիսեդեկի, եւ Տէր ընդ աջմէ Քումմէ»:
Խորտակեսցէ յաւուր բարկութեան զթագաւորս, դատէ զհեթանոսս եւ բազում առնէ զհարուածս եւ խորտակեսցէ զգլուխս բազմաց յերկրի:
Զուղխս ի ճանապարհի արբուսցէ, վասն այնորիկ եւ բարձր արասցէ զգլուխս:

ՍԱՂՄՈՍ ՃԺ
Խոստովան եղէց Քեզ, Տէ՛ր, բոլորով սրտիւ իմով ի խորհուրդս ուղղոց, ի ժողովուրդս. մեծ են գործք Տեառն, եւ քննեալ են յամենայնի կամք Նորա:
Խոստովանութիւն եւ վայելչութիւն են գործք Նորա. արդարութիւն Նորա մնայ յաւիտեանս յաւիտենից:
Յիշատակ արար սքանչելեաց Իւրոց ուղղոց. ողորմած գթած է Տէր, կերակուր տայ երկիւղածաց Իւրոց:
Յիշեաց յաւիտենից զուխտ Իւր. զզօրութիւն գործոց Իւրոց պատմեաց ժողովրդեան Իւրում՝
Տալ նոցա զժառանգութիւն հեթանոսաց. եւ գործք ձեռաց Նորա արդարութիւն եւ իրաւունք են:
Հաւատարիմ են յամենայնի պատուիրանք Նորա, հաստատեալ են յաւիտեանս յաւիտենից, արարեալ են ճշմարտութեամբ եւ ուղղութեամբ:
Փրկութիւն առաքեաց Տէր ժողովրդեան Իւրում, պատուիրեաց յաւիտենից զուխտ Իւր. սուրբ եւ ահեղ է անուն Նորա:
Սկիզբն զգօնութեան երկիւղ Տեառն. իմաստութիւն բարի ամենեցուն, որ առնեն զնա. եւ օրհնութիւն Նորա մնայ յաւիտեանս յաւիտենից:

Կցորդ՝ ձայնիւ Խօսեցան զԻնէն լեզուաւ նենգաւորաւ եւ բանիւ ատելութեան զԻս պաշարեցին:

Չար կապանաց մարդկան լուծի՛չ,
Որ կապեցար ընդ կապելոյն.
Զիս արձակեա՛ յինքնակապէս
Մեղաց կապից դժոխայնոյն.
Որ ընդ մեղօք պարտաւորին,
Կացեր Անմեղդ ի յատենին.
Յորժամ փառօք գաս հայրենի,
Մի՛ դատեսցես զիս ընդ նոսին:

Պատկառանօք հինն Ադամայ,
Որ ձաղեցար վասն նորա,
Ջնջեա՛ զամօթ մեղաց լրբին,
Որով զերեսս իմ ծածկեցին:
Որ ներեցեր չար ծառային՝
Ածել ձեռօք Քեզ ապտակին,
Հա՛ր ուժգնակի զդէմս չարին,
Որպէս եւ զիս եհար ուժգին:

Ջահն լուսոյ յառաւօտին՝
Ի յուրբաթուն հնոյ Զատկին,
Կայր առաջի դատաւորին,
Ծառայն նստէր ի յատենին:
Ի հարցանել Պիղատոսի
Տէրն ոչ առնէր պատասխանի,
Զի կանխասաց Գիրն լցցի.
«Եղէ Ես մարդ, որ ոչ խօսի»:

Ռամկական դասք զինուորացն
Արկին հանդերձ նախատանաց
Այնմ, որոյ զգեստն է լոյս փառաց
Իբրեւ զօթոց զԻնքեամբ արկած:
Ի ծունր իջեալ կատակէին,
Զգլուխն եղեգամբ հարկանէին,
Պսակ ի փշոց բոլորէին
Զփուշ մեղացն Բարձողին:

Սոսկալին քերովբէից
Բառնայր Ինքեամբ զփայտն խաչին
Մինչ ի տեղի Գողգոթային,
Յորում եդեալ մարդն առաջին:
Ետուն ըմպել գինի զմռսեալ
Եւ կերակուր լեղեաւ խառնեալ,
Որով զպտղոյն դառն ճաշակ
Փոխեաց մեզ քաղցր եւ ախորժակ:

Վերնականքն զարհուրեալ՝
Տեսին զՏէրն մերկացեալ
Եւ զհանդերձսն բաժանեալ,
Պատմուճանին վիճակ արկեալ:
Զձեռսն եւ զոտսն ծակեցին՝
Ըստ յայտնապէս Դաւթեան ձայնին.
Ընդ փայտ խաչին բեւեռեցին
Զմատունսն, որ գրեաց ի տախտակին:

Օրթի:

Աղօթք հանդերձ ծունր դնելով զՏէր աղաչեսցուք: Տէ՛ր, ողորմեա՛:
(Երիցս կրկնեա՛)

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Վեցերորդ փոխ

ՍԱՂՄՈՍ ՃԺԷ
Խոստովա՛ն եղերուք Տեառն, զի բարի է, զի յաւիտեան է ողորմութիւն Նորա:
Ասասցէ տունն Իսրայելի, զի բարի է, զի յաւիտեան է ողորմութիւն Նորա:
Ասասցէ տունն Ահարոնի, զի բարի է, զի յաւիտեան է ողորմութիւն Նորա:
Ասասցեն երկիւղածք Տեառն, զի բարի է, զի յաւիտեան է ողորմութիւն Նորա:
Ի նեղութեան իմում ես առ Տէր կարդացի, եւ լուաւ ինձ յանդորր:
Տէր է իմ օգնական, եւ ես ոչ երկեայց. զի՞ արասցէ ինձ մարդ:
Տէր է իմ օգնական, եւ ես տեսից ի թշնամիս իմ:
Բարի է յուսալ ի Տէր, քան յուսալ ի մարդիկ. բարի է յուսալ ի Տէր, քան յուսալ յիշխանս:
Ամենայն ազինք շրջեցան զինեւ, եւ անուամբ Տեառն յաղթեցի նոցա:
Շրջելով շրջեցան զինեւ եւ պաշարեցին զիս ի միասին, եւ անուամբ Տեառն վանեցի զնոսա:
Շուրջ եղեն զինեւ որպէս մեղուք, վառեցան բորբոքեցան որպէս փուշք ի հուր, եւ անուամբ Տեառն մերժեցի զնոսա:
Ի մերժելն դրդուեցայ եւ եղէ մերձ ի գլորել, եւ Տէր ընկալաւ զիս:
Զօրութիւն իմ եւ օգնութիւն իմ Տէր, եւ եղեւ ինձ ի փրկութիւն:
Ձայն ցնծութեան փրկութեան ի յարկս արդարոց:
Աջ Տեառն արար զօրութիւն. աջ Տեառն բարձր արար զիս. եւ աջ Տեառն արար զօրութիւն:
Ոչ մեռայց, այլ կեցից եւ պատմեցից զգործս Տեառն:
Խրատելով խրատեաց զիս Տէր եւ ի մահ ոչ մատնեաց:
Բացէ՛ք ինձ զդրունս արդարութեան, զի մտից ընդ այն եւ խոստովան եղէց Տեառն:

Կցորդ՝ ձայնիւ Խոստովա՛ն եղերուք Տեառն, զի բարի է, զի յաւիտեան է ողորմութիւն Նորա:

Տարածեալ ձեռք ընդ ձեռաց,
Ոտք ընդ ոտից ընթանալեաց,
Փայտ ընդ փայտի, դառն պտղոյ
Կեանք ընդ մահու փոխարկելով՝
Ի մէջ երկուց անօրինաց
Կայր մերկացեալ տուողն օրինաց,
ԶՈր ոչ տեսին ազգն կուրաց՝
Բայց ի միոյն յաւազակաց:

Րոպէից արեգականն
Զտիւն արար գիշերանման,
Զստուերն քող արկ մերկութեանն,
Զի մի՛ տեսցէ ակն անարժան:
Ի միջօրեայն նսեմացաւ,
Յորժամ Ադամ մեղօք մեռաւ.
Ի յիններորդն ի լոյս դարձաւ,
Յորժամ մահուամբ մահն լուծաւ:

Ցօղէր արտօսր ցաւագին
Մայր Տեառն, որ կայր մերձ առ խաչին,
Յորժամ լսէր զծարաւին
Բարբառելոյ իւր Միածնին:
Ետուն քացախ խառնեալ լեղի
Այնմ, որ բղխեաց գետ յԱդենի
Եւ ի վիմէն վտակ բարի
Արբոյց տոհմին դառնացողի:

Ւիւծեալ յերրորդ ժամու օձին
Զմիտս նախնւոյ մօրն Եւայի,
Ի վեցն անկեալ մարդն առաջին
Հաւանական բանիւ նորին,
Ի սոյն ժամու՝ Տէրն ի խաչին,
Զի քաւեսցէ զմեղս նոցին:
Եւ յորժամ ել Ադամն հին,
Եդ զաւազակն ի մէջ դրախտին:

Փարելի բարբառ ընդ իմ
«Էլի, Էլի» առ Հայր գոչէր,
Զհոգին կամաւ Հօրն աւանդէր,
Զհոգիս մարդկան նոյն ընծայէր:
Երկիր հիմամբք սասանեցաւ,
Եւ վարագոյրն ընդ մէջ հերձաւ,
Վէմք ի յինքեանց պատառեցան,
Եւ գերեզմանք մահու բացան:

Քարոզի ի սքանչելեացս
Աստուած մարմնով վասն իմ խաչեալ.
Մերով բնութեամբս մեռանի,
Աստուած անմահ խոստովանի:
Կրկնավտակ կողին աղբերբք
Եկեղեցի Իւր հաստատի,
Ջրովն մաքրի, զարիւնն ըմպէ,
ԶՈրդի ընդ Հօր փառաւորէ:

Օրթի:

(Զայս Աւետարան ի բեմն ընթեռնուցուն:)


ՄԱՂԹԱՆՔ
Հոգւոցն հանգուցելոց, Քրիստո՛ս Աստուած, արա՛ հանգիստ եւ ողորմութիւն. եւ մեզ՝ մեղաւորացս, շնորհեա՛ զթողութիւն յանցանաց:

ՔԱՐՈԶ
Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:
Վասն հանգուցեալ հոգւոցն աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի զնոսա ընդ արդարսն դասեսցէ եւ զմեզ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան Իւրոյ:
Ամենակալ Տէր Աստուա՛ծ մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ
Քրիստոս Որդի՛ Աստուծոյ, անոխակա՛լ եւ բարեգո՛ւթ, գթա՛ Քո արարչական սիրովդ ի հոգիս հանգուցեալ ծառայից Քոց: Յիշեա՛ յաւուր մեծի գալստեան արքայութեան Քո: Արա՛ արժանի ողորմութեան, քաւութեան եւ թողութեան մեղաց: Դասաւորեալ պայծառացո՛ ընդ սուրբս Քո յաջակողմեան դասուն, զի Դու ես Տէր եւ Արարիչ ամենեցուն, Դատաւոր կենդանեաց եւ մեռելոց. եւ Քեզ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն:


Հա՛յր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն Քո: Եկեսցէ արքայութիւն Քո: Եղիցին կամք Քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տո՛ւր մեզ այսօր: Եւ թո՛ղ մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի՛ տանիր զմեզ ի փորձութիւն: Այլ փրկեա՛ զմեզ ի չարէ: Զի Քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն:

ԿԱՆՈՆԱԳԼՈՒԽ ՄԵԾԻ ՈՒՐԲԱԹՈՒ


ՍԱՂՄՈՍ ՃԺԸ
Իշխանք հալածեցին զիս ի նանիր. ալէլուիա. եւ ի բանից Քոց երկեաւ սիրտ իմ. ալէլուիա:
Ցնծացայ ես ի բանս Քո՝ որպէս այն, որ գտանէ աւար բազում. ալէլուիա, ալէլուիա:
Զմեղս ատեցի եւ անարգեցի եւ զօրէնս Քո սիրեցի:
Եօթն անգամ յաւուր օրհնեցից զՔեզ վասն իրաւանց եւ արդարութեան Քո:
Խաղաղութիւն բազում է այնոցիկ, որ սիրեն զօրէնս Քո, եւ ոչ գոյ ի նոսա գայթակղութիւն:
Սպասեցի փրկութեան Քում, Տէ՛ր, եւ զպատուիրանս Քո սիրեցի:
Պահեաց անձն իմ զվկայութիւնս Քո եւ սիրեաց զնոսա յոյժ:
Պահեցի զպատուիրանս եւ զվկայութիւնս Քո, զի ամենայն ճանապարհք իմ առաջի Քո են:
Մերձեսցին խնդրուածք իմ առաջի Քո, Տէ՛ր. ըստ բանի Քում իմաստո՛ւն արա զիս:
Մտցեն աղօթք իմ առաջի Քո, Տէ՛ր, եւ բանիւ Քով փրկեա՛ զիս:
Բղխեսցեն շրթունք իմ զօրհնութիւնս Քո, յորժամ ուսուսցես ինձ զարդարութիւնս Քո:
Խօսեսցի լեզու իմ զբանս Քո, զի ամենայն պատուիրանք Քո արդարութեամբ են:
Եղիցի ձեռն Քո ի կեցուցանել զիս, զի զպատուիրանս Քո ընտրեցի:
Ցանկացայ փրկութեան Քում, Տէ՛ր, եւ օրէնք Քո խօսք իմ էին:
Կեցցէ անձն իմ, օրհնեսցէ զՔեզ, եւ իրաւունք Քո օգնեսցեն ինձ:
Մոլորեցայ ես որպէս զոչխար կորուսեալ. խնդրեա՛ զծառայս Քո, զի զպատուիրանս Քո ես ոչ մոռացայ:

Փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն. ալէլուիա, ալէլուիա:

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ՕՐՀՆՈՒԹԵԱՆ


Օրհնութիւն Մեծի ուրբաթի աւուրն բձ.

(Օրհ. Աւագ ուրբաթու բձ. Ա.)


Արծաթսիրութեամբն մոլեալ Յուդա՝ զիւր զմեծ զՎարդապետն ընդ երեսուն արծաթոյ Հրէիցն մատնէր։
«Ընդ Որում ես համբուրեցից,- ասէ,- զՆա՛ կալարուք». ո՛վ համբոյր նենգութեան՝ նշան եւ առիթ մահու:
Մերկացաւ յինքենէ զաստուածային Սուրբ Հոգին եւ զգեցաւ զսատանայ, որպէս զհանդերձ արկաւ զիւրեաւ:

(Օրհ. Աւագ ուրբաթու բձ. Բ., 1-2 տներ)


Ի գիշերին, յորում մատնէր Փրկիչն մեր ի մահ խաչի, ել ի լեառն Ձիթենեաց, աղօթելով զայս ասէր. «Հա՛յր, անցո՛ յԻնէն զբաժակս»:
Իսկ անօրէն աշակերտին թողեալ զգութ սիրոյ Նորա եւ փութայր առ քահանայսն, ասէր. «Ինձ զի՞նչ կամիք տալ, զի մատնեցից զՎարդապետն»:

(Տրյ. Աւագ Գշ. բձ.)


Որ նստիս ի քրովբէս, Աստուա՛ծ Բանդ, այսօր վասն մեր խոնարհութեամբ նստար ի լերինն Ձիթենեաց. օրհնեմք զՔեզ անդադար երգով:
Որ համագոյդ ես խորհրդոցդ հայրենի, աշակերտաց Քոց ծանուցեր զխորհուրդ Քո գալստեանն. օրհնեմք զՔեզ անդադար երգով:
Որ ամենայնց ես արարիչ եւ ստեղծիչ կենդանութեան, այսօր զծածկեալ խորհուրդ Երրորդութեանդ յայտնեցեր Եկեղեցւոյ սրբոյ Քո. օրհնեմք զՔեզ անդադար երգով:

(Տրյ. Աւագ Բշ. բձ.)


ԶՔեզ օրհնեմք, որ բաշխողդ ես բարութեանց, եւ հայցեմք որպէս ի Մարդասիրէ՝ ընդ մօր Քո ընտրելոցն զիմանալի աշխարհն։
Զի Դու ես Տէր, յՈրմէ հայցէր մայրն հաւատով՝ հանդերձ որդւովք սրբեցելովք, ընդ աջմէ Քո զփառս եւ յահեկէ, ընդ որս եւ մեք աղաչեմք, զի դասեսցես ընդ սուրբս Քո։
Այլ Դու, բարձրեա՛լ Փրկիչ, որ վասն մեր խոնարհեցար, արժանի՛ արա զմեզ ըմպել զբաժակ պատուիրանի կենաց Քոց, Տէ՛ր, որով կացցուք յաջմէ Քումմէ ի հանդերձեալ Քում գալստեանն։

(Օրհ. Հոգեգալստեան Բ աւուր բձ. Բ.)


Սարսափելի հողմոյ նման ահեղագոչ սաստիկ հնչմամբ երեւեցար ի վերնատանն, Հոգի՛դ, դասուն երկոտասան, որք առ ի Քէն մկրտեցան, որպէս զոսկի հրով մաքրեցան. մաքրեա՛ ի մէնջ զմէգ մեղաց եւ զգեցո՛ զլոյս փառաց։
Էկիր յերկիր աստուածաբար՝ դատել զաշխարհս իշխանաբար, ընդ արդարութեան եւ ընդ մեղաց եւ ընդ չարին դատաստանաց. բացեր զգանձդ անհիւթական, պարգեւս ետուր որդւոց մարդկան. մաքրեա՛ ի մէնջ զմէգ մեղաց եւ զգեցո՛ զլոյս փառաց։
Սէրն ի սիրոյ զՍէրդ առաքեաց, յԻնքն զանդամս Իւր Քեւ յօդեաց. զԵկեղեցի Իւր, զոր շինեաց, եօթն սեամբ Քո հաստատեաց. տնտես ի նմա եդ զառաքեալսն, եօթնեակ շնորհօք Քո զարդարեաց. մաքրեա՛ ի մէնջ զմէգ մեղաց եւ զգեցո՛ զլոյս փառաց։

(Տրյ. Հանգստեան բձ. Գ.)


Թագաւո՛ր անմահ, Արարի՛չ յաւիտենից, մարդասիրութեամբդ Քո խնայեա՛ յանձինս մեր, Ստեղծի՛չ կենդանեաց եւ Հանգուցի՛չ ննջեցելոց։
Ի խաչին բեւեռեցար, զմահու լուծեր զիշխանութիւն, յաւիտենից զննջեցեալսն վերածեր յանմահ ի կեանս, Ստեղծի՛չ կենդանեաց եւ Հանգուցի՛չ ննջեցելոց:
Արժանաւորաց Քոց աղօթիւք յիշեա՛ զմեր զննջեցեալսն, յորժամ գայցես անճառ փառօք՝ հատուցանել մարդկան ըստ գործս. եւ մեր ննջեցելոցն շնորհեա՛ դասիլ ընդ սուրբս Քո։

(Ճշւ. Մեծ. բձ.)


Զքեզ, Կո՛յս եւ մա՛յր եւ բնակարա՛ն աստուածային ներմարդութեանն, գոհաբանեմք եւ վերօրհնեմք՝ զեղեալ փրկող կենդանութեան ազգի մարդկան. վասն որոյ զքեզ, Աստուածածի՛ն եւ Կո՛յս, բարեբանեմք զմայր եւ զաղախին Փրկչին մերոյ:
Ծնունդն Հօր եւ Հինաւուրց Անժամանակն յաւիտենից ժամանակաւ յորովայնի քում բնակեցաւ եւ ի Հօրէ ոչ մեկնեցաւ. վասն որոյ զքեզ, Աստուածածի՛ն եւ Կո՛յս, բարեբանեմք զմայր եւ զաղախին Փրկչին մերոյ:
Ծնեալն ի քէն ի խաչ ելեալ եւ ի յաթոռ փառաց ընդ Հօր. անարգեալ ի մարդկանէ՝ փառատրութեամբ էութեամբ երկրպագեալ. վասն որոյ զքեզ, Աստուածածի՛ն եւ Կո՛յս, բարեբանեմք զմայր եւ զաղախին Փրկչին մերոյ:
Զքեզ ոչ միայն որդիք մարդկան, այլ եւ վերին զօրութիւնք, դասք անմարմնոց հոգեղինաց հրեղինաց զուարթնոց եւ հրեշտակաց գոհաբանեն եւ վերօրհնեն եւ փառաւորեն զմայր եւ զաղախին Փրկչին մերոյ:

(Տրյ. Գիւտ խաչին բձ.)


Ապաւինեցաք ի խաչ Քո, Արարի՛չ յաւիտենից, որ ետուր մեզ պահապան՝ յաղթող ընդդէմ թշնամւոյն. աղաչեմք սովաւ, Փրկի՛չ, պահպանեա՛ զանձինս մեր։
Բարձրեա՛լ Թագաւոր, որ վասն մեր ելեր ի խաչ եւ բարձեր սովաւ զյանցանս նախաստեղծին Ադամայ, աղաչեմք սովաւ, Փրկի՛չ, պահպանեա՛ զանձինս մեր։
Գլուխ սուրբ հաւատոյ եւ փայտ կենաց՝ մարդկան յայտնեալ, զոր տեսեալ այսոյն պղծոյ՝ կործանեցաւ անկանգնելի. աղաչեմք սովաւ, Փրկի՛չ, պահպանեա՛ զանձինս մեր։
Դողացաւ թշնամին ընդ յայտնիլ սրբոյ խաչին եւ ի յահէ փառաց նորա կործանեցաւ յանդունդս երկրի. աղաչեմք սովաւ, Փրկի՛չ, պահպանեա՛ զանձինս մեր։
Երկինք ցնծային, եւ երկիրս ուրախանայր, քանզի Փրկիչ ցուցաւ սուրբ խաչն եւ լուսատու տիեզերաց. աղաչեմք սովաւ, Փրկի՛չ, պահպանեա՛ զանձինս մեր։

Փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

(Օրհ. Աւագ ուրբաթու բձ. Բ., 3-րդ տուն)


Ժողովեալ Հրէիցն՝ կշռեցին արծաթ բազում, առեալ տարան առ Պիղատոս, ասեն. «Ի խա՛չ հան, ի խա՛չ, զի հայհոյիչ է օրինաց»:

ՄԱՂԹԱՆՔ
Փա՜ռք հրաշափառ չարչարանաց Քո, Տէ՛ր. զօրհնեալ եւ զփառաւորեալ, զհրաշալի եւ զյաղթող զչարչարանքն Քո սուրբ օրհնեմք եւ փառաւորեմք:
Մարդասէ՛ր Տէր, վասն սրբուհւոյ անարատի մօր Քո եւ Կուսի եւ վասն խաչի Քո պատուականի ընկա՛լ զաղաչանս մեր եւ կեցո՛ զմեզ:

ՔԱՐՈԶ
(ԲՁ, ԴՁ)
Վասն գտանելոյ մեզ զշնորհս եւ զողորմութիւն ի բարերար Տեառնէ մերմէ զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն փրկելոյ զմեզ ի զրպարտութենէ մարդկան եւ յորոգայթից սատանայի զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն ամենայն անձանց քրիստոնէից եւ տանց հաւատացելոց զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն որք ի լերինս, յայրս եւ ի փապարս բնակեալ են՝ սուրբ հարքն մեր, զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն որք սաղմոսիւք եւ օրհնութեամբ կատարեն զամենայն ժամանակս կենաց իւրեանց զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին, զՏէր աղաչեսցուք:
Յիշեա՛, Տէ՛ր, եւ ողորմեա՛:
Եւ եւս միաբան վասն ճշմարիտ եւ սուրբ հաւատոյս մերոյ զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Զանձինս մեր եւ զմիմեանս Տեառն Աստուծոյ ամենակալին յանձն արասցուք:
Քեզ՝ Տեառնդ, յանձն եղիցուք:
Ողորմեա՛ց մեզ, Տէր Աստուա՛ծ մեր, ըստ մեծի ողորմութեան Քում. ասասցուք ամենեքեան միաբանութեամբ:
Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ
(ԲՁ, ԴՁ)
Գոհանամք զՔէն, Տէր Աստուա՛ծ մեր, որ զարթուցեր զմեզ ի հանգստենէ քնոյ շնորհիւ ողորմութեան Քո: Զարթո՛ զմիտս մեր արդարութեամբ առ Քեզ, Տէր Աստուա՛ծ մեր, զի տեսցեն աչք մեր զփրկութիւն Քո: Եկեսցէ եւ բնակեսցի առ մեզ Աստուածութիւն Քո, եւ ողորմութիւն Քո հովանի եւ պահապան լիցի ի վերայ պաշտօնէից Քոց: Եւ զմեզ՝ զծառայքս Քո, արժանի՛ արա ի տուէ եւ ի գիշերի եւ յամենայն ժամու միշտ խորհիլ ի սէր պատուիրանաց Քոց եւ գոհութեամբ փառաւորել զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգիդ այժմ եւ միշտ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:
Աստուծոյ երկրպագեսցուք:

Կենդանարար զօրութիւն եւ աղբիւր անմահութեան Դու ես, Քրիստո՛ս Աստուած Փրկիչ մեր, որ շնորհեցեր մեզ ի մէջ գիշերի յառնել եւ խոստովան լինիլ առ Քեզ վասն իրաւանց եւ արդարութեան Քո. եւ այժմ աղաչեմք զՔեզ, Տէր Աստուա՛ծ մեր, արա՛ զմեզ արթունս եւ պատրաստս ի ժամ առաւօտու ընդ սուրբս Քո եւ ընդ նոսին գոհանալով փառաւորել զՔեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սուրբ Հոգւոյդ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ալէլուիա, ալէլուիա, ալէլուիա:
Զարթեաւ աղեղն Քո ի նետս կապարճից Քոց, արբուցեր զգետս, ցրուեցեր զերկիր եւ դողացուցեր ի սաստկութենէ անձրեւի, որք անցանեն ընդ սա: Անդունդք աղաղակեցին մեծապէս, լոյս փայլման արեգականն արգելաւ, եւ ծագումն լուսնին դադարեցաւ:
Փոխ. Ալէլուիա: Մատնեցայ եւ ոչ ելանէի, աչք իմ տկարացան յաղքատութենէ: Աղաղակեցի առ Տէր զօրհանապազ եւ համբարձի առ Քեզ զձեռս իմ:
Փա՜ռք եւ երկրպագութի՜ւն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Ալէլուիա, ալէլուիա, ալէլուիա:

ՄԱՂԹԱՆՔ
(ԲՁ, ԴՁ)
Գոհութեամբ եւ ճշմարիտ խոստովանութեամբ անդադար փառաւորեմք զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգիդ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն:


Հա՛յր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն Քո: Եկեսցէ արքայութիւն Քո: Եղիցին կամք Քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տո՛ւր մեզ այսօր: Եւ թո՛ղ մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի՛ տանիր զմեզ ի փորձութիւն: Այլ փրկեա՛ զմեզ ի չարէ: Զի Քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն:

 
sacredtradition.am