---

Յիններորդ ժամուն ժողովեսցին յեկեղեցին:

Եւ զգեցցի եպիսկոպոսն հանդերձ քահանայիւք եւ սարկաւագօք. եւ երթիցեն բուրվառովք, լապտերօք եւ քշոցօք առ սուրբ Խաչն. եւ երկու աւագ երէցք վերացուսցեն զսուրբ Խաչն բարձրագոյն. եւ կղերիկոսքն սպասաւորեսցեն շուրջանակի:
Իսկ եպիսկոպոսն, զկնի եկեալ` ունելով բուրվառ ի ձեռին, պաշտմամբ եկեսցեն առաջի աւագ խորոնին. եւ սկսանիցին շարականն.

ՇԱՐԱԿԱՆ

(Օրհ. Խաչվերացի շաբաթու գձ.)

Որ ծագեցեր մեզ լոյս մեծ զնշան յաղթութեան խաչի Քո, Թագաւո՛ր յաւիտենից, եւ ետուր պարիսպ ամրութեան հաւատացելոց Քոց, աշտարակ հզօր յերեսաց թշնամւոյն, աղաչեմք զՔեզ, Տէ՛ր, պահպանեա՛ զմեզ ընդ հովանեաւ խաչի Քո սուրբ:
Սա՝ պսակ զարդարեալ ի շնորհաց իմանալի լուսոյն եւ եդեալ ի գլուխ մեղուցելոյն՝ վայելուչ երանգօք ներկեալ արեամբ եւ ջրով ի տիգախոց կողէդ, զոր ի զինաւորէն ընկալար. աղաչեմք զՔեզ, Տէ՛ր, պահպանեա՛ զմեզ ընդ հովանեաւ խաչի Քո սուրբ:
Որ զանդունդս մեղաց ծովուն սովաւ բաժանեցեր եւ զբռնաւորն ծածկեցեր խորօքն յաւիտենական հրով, հաներ զժողովուրդն Քո ի բնակութիւնս երկնից անկեալ զօրացն, աղաչեմք զՔեզ, Տէ՛ր, պահպանեա՛ զմեզ ընդ հովանեաւ խաչի Քո սուրբ:
Ձողաբարձ նպատակ օրինակեալ քառաթեւ սուրբ խաչին ձեւացուցանէր Մովսէս իսրայէլեան բանակին զօձն պղնձի՝ ապրեցուցանել զվիրաւորեալսն ի խածանող սողնոց թունից. աղաչեմք զՔեզ, Տէ՛ր, պահպանեա՛ զմեզ ընդ հովանեաւ խաչի Քո սուրբ:
Զկենդանագիր անարատ ծնողի Քո արկանեմք առաջի անոխակալ տէրութեանդ Քո. յորժամ գաս փառօք Հօր՝ դատել զթշնամին խաչի Քո, ներեա՛ յանցանաց մերոց բարեխօսութեամբ մօր Քո եւ Կուսի. աղաչեմք զՔեզ, Տէ՛ր, պահպանեա՛ զմեզ ընդ հովանեաւ խաչի Քո սուրբ:

Եւ առաջի խորանին ասասցէ եպիսկոպոսն.
Տէ՛ր Աստուած մեր, որ կարգեցեր յերկինս զդասս եւ զզինուորութիւնս հրեշտակաց եւ հրեշտակապետաց ի սպասաւորութիւն փառաց քոց, արա՛ այժմ ընդ մուտս մեր մտանել եւ սրբոց հրեշտակաց եւ լինել պաշտօնակից մեզ եւ փառաբանակից քում բարերարութեանդ:

Եւ պաշտելով դիցեն զսուրբ խաչն ի վերայ սեղանոյն. եւ խունկ մատուսցեն` ասելով.

ՍԱՂՄՈՍ ՂԸ
Կցորդ. Բա՛րձր արարէք զՏէր Աստուած մեր, երկիր պագէ՛ք պատուանդանի ոտից Նորա, զի սուրբ է:
Փոխ. Տէր թագաւորեաց, բարկացան ժողովուրդք. որ նստիս ի քերովբէս, սասանեցաւ երկիր:
Տէր ի Սիոն մեծ է եւ բարձր է ի վերայ ամենայն ժողովրդոց:
Խոստովան եղիցին անուան Քում մեծի, զի ահաւոր եւ սուրբ է, եւ պատիւ թագաւորի զիրաւունս սիրէ:
Դու պատրաստեցեր զուղղութիւն. զիրաւունս եւ զարդարութիւն Յակոբայ Դու արարեր:
Բա՛րձր արարէք զՏէր Աստուած մեր, երկիր պագէ՛ք պատուանդանի ոտից Նորա, զի սուրբ է:
Մովսէս եւ Ահարոն երիցունք Նորա, Սամուէլ ընդ այնոսիկ, որ կարդան զանուն Նորա,
Կարդային առ Տէր, եւ Նա լսէր նոցա, եւ ի սիւն ամպոյ խօսէր ընդ նոսա:
Պահէին զվկայութիւնս Նորա եւ զհրամանս, զոր ետ նոցա:
Տէ՛ր Աստուած մեր, Դու լսէիր նոցա. Աստուա՛ծ, Դու քաւիչ լինէիր նոցա, վրէժխնդիր ի վերայ ամենայն գործոց նոցա:
Բա՛րձր արարէք զՏէր Աստուած մեր, երկիր պագէ՛ք ի լեառն սուրբ Նորա, զի սուրբ է Տէր Աստուած մեր:


Ալէլուիա, ալէլուիա: Նշանեցաւ առ մեզ լոյս երեսաց Քոց, եւ ետուր ուրախութիւն սրտից մերոց:


Եւ առնուցուն նոյն կարգաւ զսուրբ Խաչն ի խորանէն եւ, բարձրացուցեալ քահանայիցն, երթիցեն ի կողմն արեւմտից` ասելով.
Սուրբ Աստուա՛ծ (երիցս անգամ), սուրբ եւ հզօր (երիցս անգամ), սուրբ եւ անմահ (երիցս անգամ), որ խաչեցար վասն մեր, ողորմեա՛ մեզ:

ՇԱՐԱԿԱՆ

(Հմբ. Խաչվերացի շաբաթու գկ.)

Այսօր երեւումն մեծի ճառագայթի նշանի Տեառն Աստուծոյ մերոյ փայլեալ ի նաւակատիսն, որ յԵրուսաղէմ. ժողովո՛ւրդք, բարեբանելով զՔրիստոս՝ տօնեցէ՛ք ուրախութեամբ:
Քանզի նշոյլք կենսատու սուրբ խաչին արեգակնակերպ փայլմամբն թափանցիկ լուսովն ի յարեւելից յայտնեալ. ժողովո՛ւրդք, բարեբանելով զՔրիստոս՝ տօնեցէ՛ք ուրախութեամբ:
Ի յերկնից ցոլացեալ ահեղ եւ նորասքանչ հրաշիւք՝ ցուցաւ առ սուրբ Գողգոթայ նշանն տէրունական. ժողովո՛ւրդք, բարեբանելով զՔրիստոս՝ տօնեցէ՛ք ուրախութեամբ:


Եւ քարոզեսցէ սարկաւագն բարձր ձայնիւ.
Վասն սրբազան հայրապետին մերոյ (այս անուն) եւ ամենայն ուղղափառ եպիսկոպոսաց, քահանայից, սարկաւագաց եւ ամենայն ուխտի մանկանց սրբոյ Եկեղեցւոյ զՏէր աղաչեսցուք:

Եւ եպիսկոպոսն ասասցէ քառասուն «Տէր, ողորմեա».

Եւ սարկաւագն ասասցէ. «Օրհնեա՛, տէ՛ր».

Եւ եպիսկոպոսն, առեալ զսուրբ Խաչն ի քահանայիցն, բարձրացուցեալ տեառնագրեսցէ` ասելով.
Օրհնեսցի եւ պահպանեսցի եւ նախախնամեալ պահեսցի արեւելեան կողմն աշխարհիս եւ հայրապետութիւն Հայոց եւ ամենայն ուղղափառ եպիսկոպոսունք եւ քահանայք` հանդերձ սարկաւագօք եւ դպրոք. եւ ամենայն ժողովուրդք մեր` արք եւ կանայք, ծերք եւ տղայք եւ որք հաւատով ժողովեալք են ի սուրբ եկեղեցիս. եւ քաղաք մեր եւ գաւառք եւ ամենայն բնակեալքն ի նոսա ուղղափառութեամբ այս նշանաւ սուրբ խաչիս եւ սուրբ Աւետարանաւս եւ աւուրս շնորհիւ անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Ալէլուիա, ալէլուիա, ալէլուիա:

Եւ դիցեն զսուրբ Խաչն ի սկուտեղ եւ երթիցեն յարեւելեան կողմն` ասելով.
Սուրբ Աստուա՛ծ (երիցս անգամ), սուրբ եւ հզօր (երիցս անգամ), սուրբ եւ անմահ (երիցս անգամ), որ խաչեցար վասն մեր, ողորմեա՛ մեզ:

ՇԱՐԱԿԱՆ

(Օրհ. Խաչվերացի աձ. Ա.)

Որ զանարատ բազուկս Քո ի խաչին տարածեցեր, Քրիստո՛ս Աստուած, եւ նշան յաղթութեան ետուր մեզ, սովաւ զկեանս մեր պահեա՛:
Որ զաշխարհակեցոյց բազկատարածութիւն խաչի Քո, Քրիստո՛ս Աստուած, գաւազան զօրութեան ետուր մեզ, սովաւ զկեանս մեր պահեա՛:
Որ զմեռեալն ի ճաշակմանէ փայտին յանցանաց՝ կենաց փայտիւն կենագործեցեր, սովաւ զկեանս մեր պահեա՛:


Եւ քարոզեսցէ սարկաւագն.
Վասն խաղաղութեան ամենայն աշխարհի եւ բարեպաշտ թագաւորաց քրիստոնէից եւ ամենայն ի Քրիստոս հաւատացեալ ժողովրդոց նոցին զՏէր աղաչեսցուք:

Եւ եպիսկոպոսն ասասցէ քառասուն «Տէր, ողորմեա».

Եւ սարկաւագն ասասցէ. «Օրհնեա՛, տէ՛ր».

Եւ եպիսկոպոսն, առեալ զսուրբ Խաչն, բարձրացուցեալ ասասցէ.
Օրհնեսցի եւ պահպանեսցի եւ նախախնամեալ պահեսցի արեւմտեան կողմն աշխարհիս եւ թագաւորութիւն, երկիր եւ ամենայն ժողովուրդ քրիստոնէից այս նշանաւ սուրբ խաչիս եւ սուրբ Աւետարանաւս եւ աւուրս շնորհիւ անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Ալէլուիա, ալէլուիա, ալէլուիա:

Եւ, եդեալ զսուրբ Խաչն ի սկուտեղն, երթիցեն ի կողմ հիւսիսոյ` ասելով.
Սուրբ Աստուա՛ծ (երիցս անգամ), սուրբ եւ հզօր (երիցս անգամ), սուրբ եւ անմահ (երիցս անգամ), որ խաչեցար վասն մեր, ողորմեա՛ մեզ:

ՇԱՐԱԿԱՆ

(Օրհ. Խաչվերացի Գշ. գձ. Բ.)

Փայտ կենաց զսա Հոգւովն վերագոչեաց գերահրաշ իմաստունն, քանզի Արարիչն արարածոց բարձրացաւ ի սմա, եւ կողահոս շիթք անապական արեանն զկողածնին ջնջեաց զմեղս. աղաչեմք զՔեզ, Տէ՛ր, պահպանեա՛ զմեզ ընդ հովանեաւ խաչի Քո սուրբ:
Առաջնորդ ցուցաւ սիւնատեսիլ փայլմամբ ժողովրդեանն Իսրայելի՝ գաւազանասաստ հերձմամբ զլեռնացեալ զկուտակումն ջուրցն ի կարծրութիւն փոխարկեալ վիմի. աղաչեմք զՔեզ, Տէ՛ր, պահպանեա՛ զմեզ ընդ հովանեաւ խաչի Քո սուրբ:
Ներգործեալ հրաշս խաչանիշ համբարձմամբ ձեռացն Մովսեսի ընդդէմ Ամաղեկայ՝ ի մարտի պարտէր զԲելիար եւ ձուլադրոշմն ձուլիւք ենթադրեալ կորզէր. աղաչեմք զՔեզ, Տէ՛ր, պահպանեա՛ զմեզ ընդ հովանեաւ խաչի Քո սուրբ:


Եւ քարոզեսցէ սարկաւագն.
Վասն երկրիս անդաստանաց, այգեաց եւ այլոց պտղաբերից զՏէր աղաչեսցուք:

Եւ եպիսկոպոսն ասասցէ քառասուն «Տէր, ողորմեա».

Եւ սարկաւագն ասասցէ. «Օրհնեա՛, տէ՛ր».

Եւ եպիսկոպոսն, առեալ զսուրբ Խաչն, բարձրացուցեալ տեառնագրեսցէ` ասելով.
Օրհնեսցի եւ պահպանեսցի եւ նախախնամեալ պահեսցի հարաւային կողմն աշխարհիս, երկիր, անդաստան, այգիս եւ պտղաբերութիւն սոցա, զի փրկեսցին յամենայն վնասատու պատահմանց. եւ լիցին առատաբերք. այս նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ սուրբ Աւետարանաւս եւ աւուրս շնորհիւ անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Ալէլուիա, ալէլուիա, ալէլուիա:

Եւ, եդեալ զսուրբ Խաչն ի սկուտեղն, երթիցեն ի կողմ հարաւոյ` ասելով.
Սուրբ Աստուա՛ծ (երիցս անգամ), սուրբ եւ հզօր (երիցս անգամ), սուրբ եւ անմահ (երիցս անգամ), որ խաչեցար վասն մեր, ողորմեա՛ մեզ:

ՇԱՐԱԿԱՆ

(Օրհ. Խաչվերացի Գշ. բկ.)

Խաչն կենարար, որ եղեւ մեզ փրկութիւն, սովաւ ամենեքեան զՔեզ բարեբանեմք:
Որ ի Հօրէ լուսոյ լոյս ճառագայթեալ ի յերկրի եւ գաւազան զօրութեան հաւատացելոց, սովաւ ամենեքեան զՔեզ բարեբանեմք:
Որ լուսափայլ ծագմամբ հրաշափառապէս մեզ ցուցաւ ի յօգնութիւն ընդդէմ թշնամւոյն, սովաւ ամենեքեան զՔեզ բարեբանեմք:


Եւ քարոզեսցէ սարկաւագն.
Վասն վանօրէից, անապատաց եւ ամենայն եկեղեցեաց մերոց զՏէր աղաչեսցուք:

Եւ եպիսկոպոսն ասասցէ քառասուն «Տէր, ողորմեա».

Եւ սարկաւագն ասասցէ. «Օրհնեա՛, տէ՛ր».

Եւ եպիսկոպոսն, առեալ զսուրբ Խաչն, բարձրացուցեալ տեառնագրեսցէ` ասելով.
Օրհնեսցի եւ պահպանեսցի եւ նախախնամեալ պահեսցի հիւսիսային կողմն աշխարհիս, վանք, անապատք եւ ամենայն եկեղեցիք հայոց` հանդերձ եկեղեցականօք եւ ժողովրդովք, զի լիցին ի շինութեան, ի բարեկարգութեան եւ ի խաղաղութեան. այս նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ սուրբ Աւետարանաւս եւ աւուրս շնորհիւ անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:
Ալէլուիա, ալէլուիա, ալէլուիա:
Օրհնութիւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ երթիցեն յատեան եկեղեցւոյն եւ դիցեն զսուրբ Խաչն եւ զԱւետարանն ի վերայ խորանի յատեանն. եւ երկիրպագցեն ամենեքեան:

ՇԱՐԱԿԱՆ

(Շար. Խաչվերացի բկ.)

Խաչի Քո, Քրիստո՛ս, երկիրպագանեմք. եւ զսուրբ թաղումնդ Քո մեծացուցանեմք. եւ զսուրբ յարութիւնդ Քո փառաւորեմք:
Եկա՛յք, հաւատացե՛լք, երկրպագեսցո՛ւք Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ, վասն զի եկն ի ձեռն խաչի Իւրոյ շնորհեաց պարգեւս աշխարհի:

ՔԱՐՈԶ ԽԱՉԻ
Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան Իւրոյ:
Ամենակալ Տէր Աստուա՛ծ մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ
Պահպանեա՛ զմեզ, Քրիստոս Աստուա՛ծ մեր, ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական խաչիւդ Քով ի խաղաղութեան: Փրկեա՛ յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն: Արժանաւորեա՛ գոհութեամբ փառաւորել զՔեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն:

Հա՛յր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն Քո: Եկեսցէ արքայութիւն Քո: Եղիցին կամք Քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տո՛ւր մեզ այսօր: Եւ թո՛ղ մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի՛ տանիր զմեզ ի փորձութիւն: Այլ փրկեա՛ զմեզ ի չարէ: Զի Քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն:

Ես առ Աստուած կարդացի, եւ Նա լուաւ ինձ յերեկոյս, ի վաղորդայն եւ ի հասարակ աւուր:
Սպասէի Աստուծոյ իմոյ եւ ակն ունէի Կենարարին, որ փրկէ զծառայս Իւր եւ կեցուցանէ:
Փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՍԱՂՄՈՍ ՁԵ
Խոնարհեցո՛, Տէ՛ր, զունկն Քո եւ լո՛ւր ինձ, զի աղքատ եւ տնանկ եմ ես:
Պահեա՛ զանձն իմ սուրբ, Տէ՛ր. փրկեա՛ զծառայս Քո, Աստուա՛ծ իմ, որ ի Քեզ յուսացայ:
Ողորմեա՛ ինձ, Տէ՛ր, զի առ Քեզ աղաղակեցի զօրհանապազ. ուրա՛խ արա զանձն ծառայի Քո, զի առ Քեզ, Տէ՛ր, համբարձի զանձն իմ.
Զի Դու, Տէ՛ր, քաղցր եւ ուղիղ ես, բազումողորմ առ ամենեսեան, որ կարդան առ Քեզ:
Ո՛ւնկն դիր, Տէ՛ր, աղօթից իմոց եւ նայեա՛ց ի ձայն խնդրուածաց իմոց:
Յաւուր նեղութեան իմոյ կարդացի առ Քեզ, եւ լուար ինձ:
Ոչ ոք է նման Քեզ յաստուածս, Տէ՛ր, եւ ոչ ոք է որպէս զգործս Քո:
Զամենայն ազգս, զոր արարեր, եկեսցեն եւ երկիր պագցեն առաջի Քո եւ փառաւոր արասցեն զանուն Քո յաւիտեան:
Մեծ ես Դու, Տէ՛ր, եւ առնես սքանչելիս եւ Դու միայն ես Աստուած:
Առաջնորդեա՛ ինձ ի ճանապարհի Քում, եւ գնացից ի ճշմարտութեան Քում, եւ ուրախ եղիցի սիրտ իմ երկնչել յանուանէ Քումմէ:
Խոստովան եղէց առ Քեզ, Տէ՛ր Աստուած իմ, բոլորով սրտիւ իմով, փառաւոր արարից զանուն Քո յաւիտեան:
Մեծ եղեւ ի վերայ իմ ողորմութիւն Քո, Տէ՛ր, եւ փրկեցեր զանձն իմ ի դժոխոց ներքնոց:
Աստուա՛ծ, անօրէնք յարեան ի վերայ իմ, եւ ժողովք հզօրաց խնդրեցին զանձն իմ եւ ոչ համարեցան զՔեզ Աստուած առաջի իւրեանց:
Այլ Դու, Տէ՛ր Աստուած իմ, գթած ես եւ ողորմած, երկայնամիտ, բազումողորմ եւ ճշմարիտ. նայեա՛ց առ իս եւ ողորմեա՛ ինձ:
Տո՛ւր զօրութիւն ծառայի Քո, կեցո՛ զորդի աղախնոյ Քո եւ արա՛ առ իս նշան բարութեան:
Տեսցեն ատելիք իմ եւ ամաչեսցեն, զի Դու, Տէ՛ր, օգնեցեր ինձ եւ մխիթարեցեր զիս:

Փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՄԱՂԹԱՆՔ
Փա՜ռք Քեզ, Աստուա՛ծ, փա՜ռք Քեզ. յաղագս ամենայնի, Տէ՛ր, փա՜ռք Քեզ:
Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՍԱՂՄՈՍ ՃԼԹ
Ապրեցո՛ զիս, Տէ՛ր, ի մարդոյ չարէ. յառնէ անիրաւէ փրկեա՛ զիս:
Խորհեցան զանօրէնութիւն ի սիրտս իւրեանց, զօր ամենայն պատրաստեցան ի պատերազմ:
Սրեցին զլեզուս իւրեանց որպէս զօձի, եւ թոյնք իժից ի ներքոյ շրթանց նոցա:
Պահեա՛ զիս, Տէ՛ր, ի ձեռաց մեղաւորի. եւ ի մարդոյ չարէ փրկեա՛ զիս:
Խորհեցան խափանել զգնացս իմ, թաքուցին ամբարտաւանք որոգայթ ինձ:
Լարս ձգեցին որոգայթ ոտից իմոց, շուրջ զշաւղօք իմովք եդին ինձ զգայթակղութիւն:
Ասացի. «Տէր Աստուած իմ ես Դու. ո՛ւնկն դիր, Տէ՛ր, ձայնի աղօթից իմոց»:
Տէ՛ր, Տէ՛ր, զօրութի՛ւն փրկութեան իմոյ, հովանի՛ գլխոյ իմոյ յաւուր պատերազմի.
Մի՛ մատներ զիս, Տէ՛ր, ի ցանկութիւն մեղաւորաց, ոյք խորհեցան վասն իմ. մի՛ ընդ վայր հարկաներ զիս:
Զի մի՛ երբեք բարձրասցին, եւ խորհուրդք նոցա մի՛ կատարեսցին. վախճան կատարածի նոցա՝ վաստակ շրթանց իւրեանց ծածկեսցէ զնոսա:
Արկցես ի վերայ նոցա կայծակունս հրոյ եւ կործանեսցես զնոսա. ի տառապանաց մի՛ կարասցեն կեալ:
Մարդոյ լեզուանւոյ մի՛ յաջողեսցի ի վերայ երկրի, զայր մեղաւոր չարիք իւր որսասցեն ի կորուստ:
Ծանեայ, զի առնես, Տէ՛ր, դատաստան աղքատի եւ իրաւունս տնանկի:
Արդարք գոհասցին զանուանէ Քումմէ, բնակեսցեն ուղիղք առաջի երեսաց Քոց:

ՍԱՂՄՈՍ ՃԽ
Տէ՛ր, կարդացի առ Քեզ, եւ լո՛ւր ինձ. նայեա՛ ի ձայն աղօթից իմոց ի կարդալ իմում առ Քեզ:
Ուղիղ եղիցին աղօթք իմ որպէս խունկ առաջի Քո, Տէ՛ր, համբարձումն ձեռաց իմոց՝ պատարագ երեկոյի:
Դի՛ր, Տէ՛ր, պահապան բերանոյ իմոյ եւ դուռն ամուր՝ շրթանց իմոց, զի մի՛ խոտորեսցի սիրտ իմ բանիւ չարութեան:
Ի պատճառել զպատճառս մեղաց ընդ մարդս, ոյք գործեն զանօրէնութիւն. եւ ոչ եղէց կցորդ ընտրելոց նոցա:
Խրատեսցէ զիս արդարն ողորմութեամբ եւ յանդիման արասցէ. իւղ մեղաւորի մի՛ օծցէ զգլուխ իմ, եւ աղօթք իմ ի կամս նորա:
Արգելան մերձ առ վիմին դատաւորք նոցա. լուիցեն բանից իմոց եւ քաղցրասցին:
Որպէս թանձրութիւն հողոյ, զի սփռեալ է ի վերայ երկրի, ցրուեսցին ոսկերք նոցա մերձ ի դժոխս:
Առ Քեզ, Տէ՛ր, Տէ՛ր, են աչք իմ. ի Քեզ յուսացայ, Տէ՛ր. մի՛ հաներ զհոգի յինէն:
Պահեա՛ զիս յորոգայթէ, որ թաքուցաւ ինձ, ի գայթակղութենէ գործողին զանօրէնութիւն:
Անկցին ի ցանցս նորա մեղաւորք. միայն եմ ես, մինչեւ անցից:

ՍԱՂՄՈՍ ՃԽԱ
Ձայնիւ իմով ես առ Տէր կարդացի, ձայնիւ իմով զՏէր աղաչեցի:
Սփռեցից առաջի Տեառն զաղօթս իմ եւ զնեղութիւնս իմ առաջի Նորա պատմեցից:
Ի նուաղել յինէն հոգւոյ իմոյ Դու, Տէ՛ր, ծանեար զշաւիղս իմ. ի ճանապարհ, յոր եւ գնայի, թաքուցաւ ինձ որոգայթ:
Հայէի յաջմէ եւ տեսանէի, եւ ոչ ոք էր, որ ճանաչէր զիս. կորեաւ յինէն փախուստ իմ, եւ ոչ գտաւ խնդրող անձին իմոյ:
Աղաղակեցի առ Քեզ, Տէ՛ր, եւ ասացի. «Դու ես յոյս եւ բաժին իմ յերկրին կենդանեաց»:
Նայեա՛, Տէ՛ր, յաղօթս իմ, զի ես խոնարհ եղէ յոյժ. ապրեցո՛ զիս ի հալածչաց իմոց, զի հզօր եղեն քան զիս:
Տէ՛ր, հա՛ն ի բանտէ զանձն իմ. գոհանամ զանուանէ Քումմէ:
Եւ Քեզ սպասեն արդարք, մինչեւ հատուսցես:

Փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵՐԳ ԿԻՒՐԱԿԱՄՏԻՑ
Ալէլուիա, ալէլուիա:
Լոյս զուարթ սուրբ փառաց անմահի, Հօր երկնաւորի, սրբոյ կենարարի՝ Յիսուս Քրիստոս:
Եկեալքս ի մտանել արեգականն տեսաք զլոյս երեկոյիս:
Օրհնեմք զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգիդ Աստուծոյ. եւ ամենեքեան ասեմք՝ ամէն:
Արժանաւորեա՛ զմեզ յամենայն ժամ օրհնել ձայնիւ երգով զանուն փառաց Ամենասուրբ Երրորդութեանդ, որ տայ զկենդանութիւն, վասն որոյ եւ աշխարհս զՔեզ փառաւորէ:

ՔԱՐՈԶ
Հասեալքս ի ժամ երեկոյիս ամենեքեան համբառնալով զձեռս մեր՝ փառաւորեմք զՔեզ, Տէր Աստուա՛ծ մեր, որ շնորհեցեր մեզ զտիւս խաղաղութեամբ անցուցանել եւ հասանիլ ի ժամ երեկոյիս: Արժանաւորեա՛ զմեզ, Տէ՛ր, սուրբ սրտիւ, հրեշտակային երգով գոհաբանութիւն մատուցանել Տեառն Աստուծոյ ամենակալիդ. կեցո՛ եւ ողորմեա՛: Ողորմեա՛ց մեզ, Տէր Աստուա՛ծ մեր, ըստ մեծի ողորմութեան Քում. ասասցուք ամենեքեան միաբանութեամբ:
Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛:

ՄԱՂԹԱՆՔ
Հասեալքս ի ժամ երեկոյիս ամենեքեան անդադար փառաւորեմք զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգիդ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՄԵՍԵԴԻ
Ետուր երկիւղածաց Քոց նշան, զի ապրեսցին յերեսաց աղեղան:
Որպէս փրկեցան սիրելիք Քո, կեցո՛ աջով Քով եւ լո՛ւր մեզ:

Ուղիղ եղիցին աղօթք իմ
Որպէս խունկ առաջի Քո, Տէ՛ր:
Համբարձումն ձեռաց իմոց՝
Պատարագ երեկոյի:

ՔԱՐՈԶ
Ասասցուք ամենեքեան միաբանութեամբ. Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն խաղաղութեան ամենայն աշխարհի եւ հաստատութեան սրբոյ Եկեղեցւոյ զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն ամենայն սուրբ եւ ուղղափառ եպիսկոպոսաց զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն հայրապետին մերոյ տեառն (այս անուն) կենաց եւ փրկութեան հոգւոյ նորին զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն վարդապետաց, քահանայից, սարկաւագաց, դպրաց եւ ամենայն ուխտի մանկանց Եկեղեցւոյ զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն բարեպաշտ թագաւորաց եւ աստուածասէր իշխանաց, զօրավարաց եւ զօրաց նոցին զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Վասն զի Տէրն ամենակալ հնազանդեցուսցէ առաջի նոցա զամենայն պատերազմունս թշնամեաց՝ զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Յաղագս հարց եւ եղբարց մերոց, որք ի գերութեան են եւ ի չար ծառայութեան, զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Յաղագս ճանապարհորդաց եւ նաւորդաց՝ խաղաղութեամբ հասանիլ ի նաւահանգիստն բարութեան, զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Յաղագս հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց փութապէս առողջութեան զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Յաղագս բարեխառնութեան օդոց, անձրեւաց քաղցրութեան եւ պտղոց առատութեան զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Յաղագս ուխտաւորաց եւ պտղաբերից ի սուրբ Եկեղեցի Աստուծոյ զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Եւ յաղագս այնոցիկ, որք մատնեալք են ի ձեռս անօրինաց վասն անուանն Քրիստոսի, զՏէր աղաչեսցուք:
Ազատեա՛, Տէ՛ր, եւ ողորմեա՛:
Յաղագս հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին, զՏէր աղաչեսցուք:
Յիշեա՛, Տէ՛ր, եւ ողորմեա՛:
Յաղագս փրկելոյ զմեզ Տեառն Աստուծոյ յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛:

ՄԱՂԹԱՆՔ
Բարեխօս ունիմք սուրբ զՄարիամ զԱստուածածինն՝ զփառաւորեալ եւ զօրհնեալ միշտ սուրբ Կոյսն, սուրբ զՅովհաննէս Մկրտիչն, սուրբ զՍտեփանոս Նախավկայն, սուրբ զառաքեալսն եւ զմարգարէսն, զարի եւ զյաղթող սուրբ զվկայսն եւ զմեծ խոստովանողն Քրիստոսի՝ զհայրապետն մեր զսուրբն Գրիգոր՝ Լուսաւորիչն Հայաստանեայց աշխարհի:
Յիշեսջի՛ք եւ զամենայն սուրբս, եւ նոքօք զՏէր աղաչեսցուք:
Յիշեա՛, Տէ՛ր, եւ ողորմեա՛:
Զերեկս մերձեալ եւ զառաջիկայ գիշերս խաղաղութեամբ անցուցանել հաւատով՝ ի Տեառնէ խնդրեսցուք:
Շնորհեա՛, Տէ՛ր:
Զհրեշտակ խաղաղութեան՝ պահապան անձանց մերոց ի Տեառնէ խնդրեսցուք:
Շնորհեա՛, Տէ՛ր:
Զքաւութիւն եւ զթողութիւն յանցանաց մերոց ի Տեառնէ խնդրեսցուք:
Շնորհեա՛, Տէ՛ր:
Զսրբոյ խաչին մեծ եւ կարող զօրութիւն յօգնութիւն անձանց մերոց ի Տեառնէ խնդրեսցուք:
Շնորհեա՛, Տէ՛ր:
Եւ եւս միաբան վասն ճշմարիտ եւ սուրբ հաւատոյս մերոյ զՏէր աղաչեսցուք:
Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Զանձինս մեր եւ զմիմեանս Տեառն Աստուծոյ ամենակալին յանձն արասցուք:
Քեզ՝ Տեառնդ, յանձն եղիցուք:
Ողորմեա՛ց մեզ, Տէր Աստուա՛ծ մեր, ըստ մեծի ողորմութեան Քում. ասասցուք ամենեքեան միաբանութեամբ:
Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ
Լո՛ւր ձայնից մերոց, Տէր Աստուա՛ծ մեր, ընկա՛լ զաղաչանս մեր, զհամբարձումն ձեռաց մերոց եւ զբանս աղօթից՝ սրբելով զերեկոյի պատարագս մեր ի հոտ անուշից ի հաճոյս Քեզ պատրաստել: Յաւե՛լ ի մեզ, Տէ՛ր ամենակալ, զհաւատ, զյոյս, զսէր եւ զամենայն գործս առաքինութեան, որպէս զի ըստ կամաց Քոց բարեսիրաց, միշտ կրօնաւորեալք բարեպաշտութեամբ ի տուէ եւ ի գիշերի, արժանաւորք եղիցուք յաղագս անձանց մերոց փրկութեան եւ վասն հոգեւոր կենացդ աղաչել զՔեզ, Տէ՛ր, եւ գտանել ի Քէն զշնորհս եւ զողորմութիւն. եւ գոհանալով փառաւորեսցուք զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգիդ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:
Աստուծոյ երկրպագեսցուք:

Քեզ երկիր պագանելով, Տէր Աստուա՛ծ մեր, գոհանամք զՔէն յաղագս խաղաղութեամբ անցուցանելոյ ի մէնջ զերկարութիւն տուընջեանս: Տո՛ւր մեզ, Տէ՛ր, աղաչեմք զՔեզ, զերեկս եւ զառաջիկայ գիշերս առանց մեղաց եւ առանց գայթակղութեան անցուցանել. հաստատուն կալ եւ մնալ ի հաւատ, ի յոյս, ի սէր եւ ի պատուիրանապահութեան Քո՝ խնդրելով զխաղաղութիւն ամենայն աշխարհի, եւ Եկեղեցւոյ Քում սրբոյ զհաստատութիւն, եւ անձանց մերոց զփրկութիւն: Որպէս զի ընդունելով ի Քէն զհայցուածս մեր՝ եւ զմեծ վայելչական փառաբանութիւն միշտ ի բարձունս առաքեսցուք ամենազօր տէրութեանդ, Քրիստոս Աստուա՛ծ մեր, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵՐԵՔՍՐԲԵԱՆ
Սուրբ Աստուա՛ծ, սուրբ եւ հզօր, սուրբ եւ անմահ, որ խաչեցար վասն մեր. ողորմեա՛ մեզ:
(Երիցս կրկնեա՛)

Փառաւորեալ եւ օրհնեալ, միշտ սուրբ Կոյս Աստուածածի՛ն Մարիամ, մա՛յր Քրիստոսի, մատո՛ զաղաչանս մեր Որդւոյ քո եւ Աստուծոյ մերոյ:

ՄԱՂԹԱՆՔ
Փրկել զմեզ ի փորձութենէ եւ յամենայն վտանգից մերոց:

ՔԱՐՈԶ
Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:
Վասն լսելի լինելոյ Տեառն Աստուծոյ ձայնի աղաչանաց մերոց՝ բարեխօսութեամբ սուրբ Աստուածածնին, եւ իջանելոյ ի վերայ մեր ողորմութեան եւ գթութեան Տեառն Աստուծոյ:
Ամենակալ Տէր Աստուա՛ծ մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Օրհնութի՜ւն եւ փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՍԱՂՄՈՍ ՃԻ
Համբարձի զաչս իմ ի լերինս, ուստի եկեսցէ ինձ օգնութիւն:
Օգնութիւն ինձ ի Տեառնէ եկեսցէ, որ արար զերկինս եւ զերկիր:
Մի՛ տար ի սասանութիւն զոտն քո, եւ մի՛ ննջեսցէ պահապան քո,
Որպէս ոչ ննջէ եւ ոչ ի քուն երթայ պահապանն Իսրայելի:
Տէր պահեսցէ զքեզ եւ Տէր ընկալցի աջով ձեռամբ Իւրով:
Արեգակն ի տուէ զքեզ մի՛ մեղիցէ, եւ մի՛ լուսինն՝ ի գիշերի:
Տէր պահեսցէ զքեզ յամենայն չարէ, պահեսցէ Տէր զանձն քո:
Տէր պահեսցէ զմուտ եւ զել քո յայսմ հետէ մինչեւ յաւիտեան:

Փա՜ռք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

«ՀԱՄԲԱՐՁԻ» ՇԱՐԱԿԱՆ

(Օրհ. Խաչվերացի Բշ. դձ. Ա.)

Զօրութիւն սուրբ խաչի Քո, Քրիստո՛ս, որ կանգնեցեր ի փրկութիւն աշխարհի, սա պահեսցէ զմեզ յամենայն փորձութենէ:
Քանզի ի սմա բարձրացար, Աստուա՛ծ, եւ ի սմա հեղեր զպատուական սուրբ զարիւնդ, սա պահեսցէ զմեզ յամենայն փորձութենէ:
Եւ զՔո միւսանգամ զգալուստդ նշանաւ խաչի Քո ցուցեր աշխարհի. սա պահեսցէ զմեզ յամենայն փորձութենէ:

ՔԱՐՈԶ
Վասն խաղաղութեան ամենայն աշխարհի եւ հաստատութեան սրբոյ Եկեղեցւոյ զՏէր աղաչեսցուք: Ասասցուք ամենեքեան միաբանութեամբ:
Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛:

ՔԱՐՈԶ ԽԱՉԻ
Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան Իւրոյ:
Ամենակալ Տէր Աստուա՛ծ մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:
Կեցո՛, Տէ՛ր:

ԱՂՕԹՔ
Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛, Տէ՛ր, ողորմեա՛:
Պահպանեա՛ զմեզ, Քրիստոս Աստուա՛ծ մեր, ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական խաչիւդ Քով ի խաղաղութեան: Փրկեա՛ յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն: Արժանաւորեա՛ գոհութեամբ փառաւորել զՔեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն:

Հա՛յր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն Քո: Եկեսցէ արքայութիւն Քո: Եղիցին կամք Քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տո՛ւր մեզ այսօր: Եւ թո՛ղ մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի՛ տանիր զմեզ ի փորձութիւն: Այլ փրկեա՛ զմեզ ի չարէ: Զի Քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն: