|
ՃԳՆԱՎՈՐ Դեռևս առաջին դարերում շատ քրիստոնյաներ, հետևելով Եղիա մարգարեի և ս. Հովհաննես Մկրտչի օրինակին, արհամարհում էին աշխարհի վայելքները՝ սննդի մեջ լինելով խիստ սակավապետ, կրելով կոշտ զգեստներ և այլն: Ոմանք էլ իսպառ հեռացան անապատներ՝ փնտրելով միայն Աստծո մերձավորությունը և ապավինելով միայն Նրա օգնությանը:Այսպիսի հավատի և արիության դիմաց նրանցից շատերին Աստված մեծ շնորհներ պարգևեց, որոնց պատճառով նրանք հայտնի դարձան աշխարհին: Ճգնավորները փնտրում էին միայն Աստծուն և փախչում աշխարհից ու փառքից, իսկ Աստված նրանց փառավորեց մեծ շնորհներով՝ աշխարհը լուսավորելու համար: Այսպես, սկսած III դ. վերջից, շատ ճգնավորներ թեև հեռու էին մարդաբնակ վայրերից, սակայն չմնացին խորին անհայտության մեջ: Նրանցից ոմանք էլ անապատներում բնակվում էին փոքրիկ խմբերով՝ միմյանցից ոչ շատ հեռու գտնվող խրճիթներում կամ քարայրներում: Այսպիսի ճգնավորների հայրն է համարվում ս. Անտոն Անապատականը: Առաջին ճգնավորները չունեին նվիրապետական աստիճաններ, քանզի նախընտրում էին հեռու մնալ կղերական պարտավորություններից հանուն մտքի հանդարտության, անդադար աղոթքի և հայեցողական կյանքի: IV դարը հայտնի է անօրինակ և ծայրագույն ճգնություններով, որոնցով հռչակվեցին շատ անապատականներ: Նրանցից ոմանք սնվում էին միայն խոտերով, ոմանք ճգնում էին բարձր սյուների վրա, ոմանք էլ՝ փոսերի մեջ: Այսքան խստակրոն կենսակերպը, սակայն, Եկեղեցու կյանքում մեծ զարգացում չստացավ, քանի որ շուտով ճգնավորական խմբերը շատացան և միավորվեցին: Ստեղծվեցին միաբանություններ, և հաստատվեցին որոշակի կանոններ, որոնք պարտադիր էին բոլորի համար և բացառում էին ճգնակեցության ծայրահեղ դրսևորումները: Այսպես սկիզբ առան առաջին վանքերը, որոնց մեջ աստիճանաբար ներառվեցին նաև Եկեղեցու պաշտոնյաները՝ կուսակրոնություն ընդունելով: Վանքերի միաբանական կանոնները, բացառելով հանդերձ ծայրահեղությունները, չխոչընդոտեցին ճգնավորության զարգացմանը, այլ առանձնահատուկ պայմաններ ստեղծեցին առավել կարգավոր և իմաստուն ճգնավորական առաջընթաց ունենալու համար: Ճգնավորների շնորհիվ քրիստոնեությունը հարստացավ բազում աստվածահայտ գիտելիքներով, որոնք խիստ օգտակար են յուրաքանչյուր քրիստոնյայի առանձնական աստվածպաշտության համար: Եկեղեցին մեծ ակնածանքով ու երախտագիտությամբ է նշում սուրբ ճգնավորների հիշատակները՝ նրանց գովերգելով շարականներով և Հայսմավուրքից ընթերցելով նրանց վարքերը: Քրիստոնյաների կողմից առանձնապես սիրված է Հարանց վարք կոչվող ժողովածուն, որը բովանդակում է ճգնավորների համառոտ վարքերը և նրանց իմաստուն խրատները: |
