ԽՈՐԱՆ
id2321. Այսպես են կոչվել այն տարածքները, որոնք շրջանաձև կամ կիսաշրջանաձև խորություն են ներկայացնում. այդպիսիք են, օրինակ, վրաններն ու տաղավարները, ինչպես նաև
երկնակամարը:
2. Հոգևոր իմաստով նշանակում է խորին
խորհուրդ պարունակող վայր: Այս իմաստով էլ խորան է կոչվում
եկեղեցու ամենակարևոր մասը՝ կիսաշրջանաձև խորություն ունեցող արևելյան տարածքը, որտեղ կանգնեցված է ս.
սեղանը, և կատարվում է
պատարագի խորին
խորհուրդը:
Եկեղեցիներում, բացի այդ ավագ խորանից, երբեմն լինում են մի քանի այլ՝ փոքր խորաններ:
Սուրբ հայրերը
եկեղեցու խորանը կոչում են
դրախտ կամ
երկինք, որտեղ անտեսանելի կերպով ներկա է
Սուրբ Երրորդությունը, Որին շրջապատում են
երկնային զորությունները՝ սուրբ
հրեշտակները: Այս պատճառով հայկական եկեղեցիներում խորանը գտնվում է բարձր բեմի վրա, ուր տանում են նրա երկու կողմերում կառուցված աստիճանները:
Սաղմոսավանքի Ս. Սիոն եկեղեցու գլխավոր խորանը
Լուսանկար՝ Սերգեյ Հակոբյանի
3. Հայկական
մանրանկարչության մեջ խորաններ են կոչվում ճարտարապետական խորանի ձևով պատկերվող, 4 Ավետարանների համաձայնության աղյուսակներ պարունակող կամարազարդ տախտակները, որոնց գեղարվեստական ձևավորումը որոշակիորեն կանոնակարգված է ըստ հոգևոր խորհրդաբանության:
Հայ Եկեղեցու մի շարք մեծանուն
վարդապետներ այդ խորհրդաբանությունը շարադրել են «Խորանների մեկնություն» կոչվող աշխատություններում:
Խորաններ Ա-Բ՝ Դավիթ թագավորի և Եսայի մարգարեի սրբապատկերներով
Երևան, ձեռ. 10675, էջ 5բ-6ա, Մալաթիայի Ավետարան, 1267-1268 թթ.
Ծաղկող՝ Թորոս Ռոսլին