ԲԱՐԵՊԱՇՏՈՒԹՅՈՒՆ
id090Բարեպաշտությունը հնարավորին չափ ըստ ճշմարիտ
հավատի և
պատվիրանների ընթանալու և բոլոր
առաքինությունների ու
աստվածպաշտական կարգերի մեջ չթերանալու ձգտումն է: Մարդն առանց բարեպաշտության չի կարող նորոգվել ու
սրբանալ,
փրկվել և արդարանալ: Բարեպաշտությամբ են փայլել բոլոր սուրբ նահապետները և
մարգարեները,
առաքյալներն ու
վարդապետները,
ճգնավորներն ու
մարտիրոսները: Բարեպաշտությամբ է
քրիստոնյան հասունանում հոգով, մինչև հասնի «կատարյալ մարդու աստիճանին՝ ունենալով ճիշտ Քրիստոսի հասակի չափը» [
Եփես. 4.13]:
Ճշմարիտ քրիստոնեական բարեպաշտությանը բնորոշ է Տիրոջ
երկյուղը՝ իբրև
հավատի կենդանության նշան: Այն չի թողնում զանց առնել
պատվիրանները և սանձում է ինքնակամությունը: Ուստի բարեպաշտ անձանց նաև աստվածավախ են կոչում:
Երկյուղը դրդում է խուսափել
մեղքերից, իսկ
մեղանչելու դեպքում՝ անմիջապես
ապաշխարել: Այն նպաստում է հոգու արագ նորոգմանը և
շնորհի առատացմանը, իսկ վերջինս մեծացնում է
փրկության հույսը՝ մղելով
առաքինության գործերի առավելացման: Այդժամ մարդն
աղոթում է ոչ միայն սահմանված ժամերին, այլև՝ բոլոր ազատ պահերին.
պահք է պահում ոչ միայն որոշակի օրերի, այլև՝ երբ գիտակցում է դրա դերը մարմնական ցանկությունների դեմ պայքարում. Ոչ թե
ողորմություն է տալիս պատահաբար, այլ ձգտում է ողորմած ու գթասիրտ լինել միշտ և բոլորի հանդեպ. Ոչ միայն խուսափում է հպարտ կեցվածքից ու
խոնարհաբար վարվում մերձավորի հետ, այլև ձգտում է իր խոհերում սեփական անձը ոչ ոքից բարձր չդասել, սրտում
խոնարհվել բոլորի առաջ իբրև
Աստծո արարածների և միշտ միայն
Աստծո փառքը փնտրել: Այսպես ընթանալով՝ ի վերջո
քրիստոնյայի համար ոչինչ այնքան ցանկալի չի դառնում, որքան
Աստծուն մշտապես հաճո լինելը և
մեղքով Սուրբ Հոգուն երբեք չտրտմեցնելը [
Եփես. 4.30]: Այդ աստիճանին հասածը արդեն ոչ թե
երկյուղով ու ինքնահարկադրանքով, այլ հոժարակամ և ջերմ սիրով է հնազանդվում Տիրոջը: Այսպես, սկսելով իմաստուն աստվածավախությունից, բարեպաշտ մարդը հասնում է աստվածահաճության և լցվում նվիրական սիրով, որի մեջ այլևս
երկյուղ չկա [տե՛ս
Ա Հովհ. 4.18]:
Այս ճանապարհը, իհարկե, չի լինում հարթ ու աներեր: Բարեպաշտությունը մշտապես ենթարկվում է
փորձությունների, որոնցով
չարը ոչ միայն ձգտում է խափանել նրա հաջող զարգացումը, այլև՝ նենգափոխել նրա էությունը: Սկզբում նա դրդում է չպայքարել որոշ
մեղքերի դեմ ու հետ կանգնել
ապաշխարությունից, թերանալ առանձնական և ընդհանրական
աստվածպաշտության մեջ, սակավ հաճախել
եկեղեցի և
հաղորդություն առնել միայն մեծ տոներին: Եթե
քրիստոնյան, մերձավորի խրատին կամ սեփական խղճմտանքին անսալով, ժամանակին սթափվում է ու գիտակցում, որ նման աներկյուղ ընթացքով հեռանում է
Աստծուց և վտանգում իր
փրկությունը, ապա
չարը փոխում է իր մարտավարությունը. Արդեն ոչ թե դիմադրում է բարեպաշտության գործերին, այլ ձգտում է դրանց խառնել եսապաշտական
խորհուրդներ: Նման
փորձության մեջ գտնվող
քրիստոնյան, եթե անուշադիր է լինում անտեսանելի
չար խորհուրդների հանդեպ, աստիճանաբար ձեռք է բերում
փարիսեցիական հատկանիշներ: Նա սկսում է կարևորել բարեպաշտության արտաքին՝ տպավորություն թողնող կողմը, քանզի նրան ղեկավարում է ինքնահաստատման սկզբունքը: Այդժամ մարդը բարի գործեր է անում ոչ թե Տիրոջ
երկյուղից կամ
սիրուց մղված, այլ՝ մարդահաճությունից: Նրա առանձնական
աստվածպաշտությունը ծառայում է ինքնագոհությանը, իսկ ընդհանրականը՝ մերձավորների գովեստներին: Անգամ
ճգնություններն ու
ապաշխարության գործերը դառնում են ինքնահաստատման և ոչ թե՝
Աստծո հետ հաշտվելու միջոց: Այսպես, պահելով սոսկ
աստվածպաշտության կերպարանքը և ուրանալով նրա զորությունը [տե՛ս
Բ Տիմ. 3.5], բարեպաշտությունը կարող է վերածվել արտաքին ձևապաշտության՝ կորցնելով իր
փրկական նշանակությունը:
Գիտակցելով բարեպաշտության այսօրինակ նենգափոխման վտանգը՝
քրիստոնյան պետք է զինվի զգոնությամբ ու չտրվի ինքնամտությանը, այլ մշտապես կրթվի
Սուրբ Գրքի և սուրբ
վարդապետների խրատներով, ուշադիր լինի ուղիղ ընթացքից շեղող
խորհուրդների հանդեպ և հակառակվի դրանց՝ հիշելով, որ իր կոչվածությունն է արժանանանալ ոչ թե անցավոր պսակների ու երկրային
փառքի, այլ՝ աստվածմերձության և հավաստի
փրկության, որին կարելի է հասնել միայն ճշմարիտ բարեպաշտությամբ: