ԱԳՈՒԼԻՍԻ Ս. ԹՈՎՄԱ ՎԱՆՔ
id008Գտնվում է Պատմական Հայաստանի Գողթն գավառի Ագուլիս ավանի կենտրոնում: Հիմնադրել է
Բարդուղիմեոս առաքյալը I դ.: 305 թ.
վանքը վերահաստատել է ս.
Գրիգոր Լուսավորիչը: XIV-XVIII դդ. այնտեղ գործել է գրչության կենտրոն, որտեղ ընդօրինակված բազմաթիվ ձեռագրերից մեզ հասած հնագույնը
Գրիգոր Նարեկացու «Մատյան ողբերգության» աղոթագիրքն է (1375 թ.):
Ագուլիս. Ս. Թովմա վանքի ընդհանուր տեսքը
Աղբյուր՝ Արգամ Այվազյան, Նախիջևան. գիրք հուշարձանաց. «Անահիտ», Երևան, 1990
XVII դ. առաջին կեսին
վանքը համալրվել է նոր պարիսպներով և օժանդակ կառույցներով, իսկ երկրաշարժից ավերված
եկեղեցու փոխարեն 1694 թ. կառուցվել է նորը՝ գմբեթավոր բազիլիկի հորինվածքով: XVII դ. վերջում
եկեղեցու ներսը
որմնանկարել է
վանքի դպիր, նկարիչ Նաղաշ Հովնաթանը: 1918 թ. թուրքական զորքերն ավերել են Ագուլիսը և կողոպտել
վանքը, որից հետո այն լքվել է ու ամայացել:
