|
|
Ս. ՄԱԿԱՐ ՄԵԾ (301-391) | ՄԱԿԱՐԱՎԱՆՔ | ՄԱՀ | ՄԱՂԱՔԻԱ ՄԱՐԳԱՐԵ (մ. թ. ա. V դ. առաջին կես) | ՄԱՂԶՄԱ | ՄԱՂԹԱՆՔ | ՄԱՆԱՆԱ | ՄԱՆՐԱՆԿԱՐՉՈՒԹՅՈՒՆ | ՄԱՇՏՈՑ | ՄԱՍ | ՄԱՍՆԱՏՈՒՓ | ՄԱՍՏԱՐԱՅԻ Ս. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԵԿԵՂԵՑԻ | ՄԱՍՈՒՆՔ ԵՎ ՄԱՍՈՒՆՔԻ ՊԱՀԱՐԱՆ | ՄԱՏԱՂ | ՄԱՐԳԱՐԵ | ՄԱՐԳԱՐԵՈՒԹՅՈՒՆ | ՄԱՐԴԵՂՈՒԹՅՈՒՆ | Ս. ՄԱՐԻԱՄ ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ | Ս. ՄԱՐԻԱՄ ՄԱԳԴԱՂԵՆԱՑԻ | Ս. ՄԱՐԿՈՍ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ (+362) | ՄԱՐՄԱՇԵՆԻ ՎԱՆՔ | ՄԱՐՏԻՐՈՍ | ՄԵԼՔԻՍԵԴԵԿ | ՄԵԾ ՊԱՀՔ | ՄԵԾ ՊԱՀՔԻ ԿԻՐԱԿԻՆԵՐ | ՄԵՂՔ | ՄԵՌԵԼՈՑ | ՄԵՌՈՆ | ՄԵՍԻԱ | Ս. ՄԵՍՐՈՊ ՄԱՇՏՈՑ (մոտ 362-440) | ՄԻՋԻՆՔ | ՄԻՔԱՅԵԼ ՀՐԵՇՏԱԿԱՊԵՏ | ՄԻՔԻԱ ՄԱՐԳԱՐԵ (մ. թ. ա. VIII դ. կես) | ՄԽԻԹԱՐ ԳՈՇ (1120-ական - 1213) | ՄԿՐՏՈՒԹՅԱՆ ԱՎԱԶԱՆ | ՄԿՐՏՈՒԹՅՈՒՆ | ՄՈՄ | Ս. ՄՈՎԿԻՄՈՍ ՔԱՀԱՆԱ (+303) | Ս. ՄՈՎՍԵՍ ԽՈՐԵՆԱՑԻ (մոտ 410 - V դ. վերջ) | ՄՈՎՍԵՍ ՄԱՐԳԱՐԵ | ՄՈՒՂՆՈՒ Ս. ԳԵՎՈՐԳ ՎԱՆՔ ՄԵՂՔ Այն ամենը, ինչը դեմ է աստվածաստեղծ բնական կարգին և Տիրոջ պատվիրաններին, կոչվում է մեղք: Մեղքով մարդը լքում է բարին և ընդունում չարիքը, խախտում արարչական ներդաշնակությունը և հայտնվում դատապարտության մեջ, զրկվում շնորհից ու ենթարկվում չարի ներգործությանը:Այդպիսին էր ադամական մեղքը, որը ժառանգեց ողջ մարդկությունը: Կորցնելով նախաստեղծ բնական կարգը՝ մարդիկ ի ծնե առավել հակված են դեպի երկրային հաճույքները, քան դեպի բարձրագույն բարին: Այս պատճառով ադամական մեղքը կոչվում է նաև սկզբնական մեղք, քանի որ նրանով սկիզբ դրվեց մարդկանց անկմանը և բազում մեղանչումներին: Մեղքը ծածուկ և հայտնապես թագավորում է ամենուր՝ անգամ մարդկանց լավագույն գործերում, եթե դրանք հիմնված չեն Քրիստոսի հավատով ադամական մեղքից ազատվելու և այնուհետև միայն պատվիրանով շարժվելու հաստատակամության վրա: Հետևաբար, մեղքից զերծ կյանքի հնարավորությունը տրված է միայն Եկեղեցում, ուր բոլորը մկրտությամբ սրբված են սկզբնական մեղքի ժառանգությունից և միավորված են այդ իսկ սրբությամբ: Այս պատճառով առաջին քրիստոնյաները սրբեր էին կոչվում: Սակայն ադամական մեղքը չէ միայն, որ արգելում է կատարելապես միավորվել Աստծուն և ամբողջովին սրբագործվել: Այդ մեղքից ազատվելուց և Տիրոջ շնորհին արժանանալուց հետո էլ մարդը կարող է մեղանչել, ինչպես այդ կատարվեց առաջին քրիստոնյաների մեջ, երբ Անանիա և Սափիրա ամուսինները որոշեցին խաբել Պետրոս առաքյալին և անմիջապես պատժվեցին [տե՛ս Գործ. 5.1-10]: Եթե սկզբնական մեղքի մեջ մնալու պատճառը ճշմարիտ հավատի բացակայությունն է, ապա բոլոր մյուս մեղքերը ծնվում են Աստծո հանդեպ սիրո պակասից: Ոմանք մեղանչում են՝ չգիտակցելով ու չկամենալով այդ, ինչպես երեխաները: Այդպիսի մեղքերը ներվում են առանց ապաշխարության: Ոմանք գիտակցում են ու չեն կամենում մեղանչել, սակայն ընկնում են մեղքի մեջ՝ անկարող լինելով պայքարել դրա դեմ: Այսպիսիներն ի վերջո զղջում են, ապաշխարում և ձգտում հետագայում զինվել մեղքը հաղթահարելու կարողությամբ: Ոմանք էլ մեղանչում են գիտակցաբար և կամովին: Նման մարդիկ հազվադեպ են զղջում, քանի որ ամբարտավանորեն արհամարհել են պատվիրանը և նախընտրել սեփական չար կամքը, թեև կարող էին չիրագործել այն: Ընդհանուր առմամբ մեղքերը լինում են մահացու և ներելի: Ներելի են այն մեղքերը, որոնք մարդը գործում է՝ չգիտակցելով ու չկամենալով այդ, ինչպես երեխաները: Այդպիսի մեղքերը ներվում են առանց ապաշխարության: Ներելի են համարվում նաև ավելորդ ծիծաղկոտությունը, շատախոսությունը և նման այլ մանր մեղքեր, որոնց հետևանքով մարդը չի զրկվում շնորհից և չի հեռանում ուղղափառ հավատից, որոնցից, սակայն պետք է զգուշանալ, որ զարգանալով դրանք չվերածվեն մահացու մեղքերի: Մահացու մեղքերը նրանք են, որոնց հետևանքով մարդը կորցնում է շնորհը և մերձավորությունն Աստծո հետ, զրկվում սուրբ հաղորդության իրավունքից, տկարանում աստվածպաշտության մեջ կամ էլ մոլորվում ոչ ուղղափառ ճանապարհում: Այդպիսիք են անառակությունն ու պոռնկությունը, խանդն ու թշնամությունը, բարկությունն ու հակառակությունը, ատելությունն ու խաբեությունը, գողությունն ու սպանությունը և այլ ծանր մեղքեր, որոնցով մարդը խախտում է Աստծո պատվիրանը և շարժում Նրա արդար ցասումը: Ինչպես զգուշացնում է առաքյալը, «նրանք, որ այսպիսի բաներ են գործում, Աստծո արքայությունը չեն ժառանգելու» [Գաղ. 5.16-21]: Այդպիսին նման է մահացու վիրավորի, որը խիստ կարիք ունի կողմնակի օգնության՝ խրատի, ապաշխարության, աղոթքի և այլ հոգևոր օժանդակության: Մահացու մեղքերը թեև բազմաթիվ են, սակայն սուրբ հայրերը դրանք խմբավորում են 7 հիմնական տեսակների մեջ, որոնք հաջորդում և ծնում են միմյանց: Դրանք են հպարտությունը, նախանձը, բարկությունը, ծուլությունը, ագահությունը, որկրամոլությունը և բղջախոհությունը, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի բազում դրսևորումներ (տե՛ս Յոթ մահացու մեղքեր): Ճշմարիտ քրիստոնյան պետք է զղջա և ապաշխարի ոչ միայն մահացու, այլև բոլոր ներելի մեղքերի համար, քանի որ վերջիններս կարող են վերածվել չար սովորության և պատճառ դառնալ մահացու մեղքի: Ապաշխարելով հանդերձ՝ նա մշտապես պիտի ձգտի երբեք չընկնել որևէ մեղքի մեջ: Այսպիսի ձգտմանն ընդառաջ է գալիս Ինքը Սուրբ Հոգին և օժտում իմաստությամբ, խոհեմությամբ, արիությամբ և այլ կարողություններով՝ մեղքը ճանաչելու, մերժելու և նրա հակադիր առաքինությամբ այն վերջնականապես հաղթահարելու համար: |
