русский  english    
ԳՐԱԴԱՐԱՆ
ԳՐԱԴԱՐԱՆ / ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՀԱՅՐԵՐ / ԸՆՏՐԱՆԻ
Ս. ԴԻՈՆԵՍԻՈՍ ԱՐԵՈՊԱԳԱՑԻ (I դ.) / [ Խորհրդական աստվածաբանության մասին ]
Ս. ԻԳՆԱՏԻՈՍ ԱՍՏՎԱԾԱԶԳՅԱՑ (I-II դդ.) / [ Նամակ եփեսացիներին ]
Ս. ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ (240-326) / [ Հատվածներ «Վարդապետությունից» ][ Հատվածներ «Հաճախապատում» ճառերից ]
Ս. ՀԱԿՈԲ ՄԾԲՆԵՑԻ (+338) / [ Հատվածներ «Զգոն» գրքից ]
Ս. ԱՆՏՈՆ ԱՆԱՊԱՏԱԿԱՆ (250-356) / [ Հատվածներ խրատներից ]
Ս. ԵՓՐԵՄ ԱՍՈՐԻ (306-373) / [ Հորդորակ ապաշխարության ][ Զորավոր աղոթք ]
Ս. ԱԹԱՆԱՍ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԱՑԻ (295-373) / [ Նահատակության մասին ][ Քրիստոսի ծննդյան և չարչարանքների մասին ]
Ս. ԲԱՐՍԵՂ ԿԵՍԱՐԱՑԻ (329-379) / [ Պատասխաններ ճգնավորների հարցերին ]
Ս. ՄԱԿԱՐ ՄԵԾ (301-391) / [ Խորհուրդների ընտրության մասին ]
Ս. ՀՈՎՀԱՆ ՈՍԿԵԲԵՐԱՆ(347-407) / [ Հատվածներ ճառերից ]
Ս. ԿՅՈՒՐԵՂ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԱՑԻ (375-444) / [ Հատված եբրայեցիներին ուղղված նամակից ]
Ս. ԵԶՆԻԿ ԿՈՂԲԱՑԻ (մոտ 380-450) / [ Աղանդների հերքումը ]
Ս. ՄՈՎՍԵՍ ԽՈՐԵՆԱՑԻ (մոտ 410 - V դ. վերջ) / [ Թե ինչպես Աստվածամոր պատկերը բերվեց Հայաստան ][ Վարդավառի խորհրդի մասին ][ Ս. Հռիփսիմյանների պատմությունը ]
Ս. ԵՂԻՇԵ ՎԱՐԴԱՊԵՏ (մոտ 410 - մոտ 470) / [ Մարդկային հոգու մասին ][ Տիրոջ չարչարանքների մասին ]
ՀՈՎՀԱՆ ՄԱՆԴԱԿՈՒՆԻ (410-490) / [ Հատվածներ ճառերից ]
Ս. ԴԱՎԻԹ ԱՆՀԱՂԹ (V-VI դդ.) / [ Փիլիսոփայության սահմանումները ][ Ներբող սուրբ աստվածընկալ խաչին ]
ԱՆԱՆԻԱ ՇԻՐԱԿԱՑԻ (մոտ +686) / [ Մեր Տիրոջ Աստվածահայտնության տոնի մասին ]
Ս. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԻՄԱՍՏԱՍԵՐ ՕՁՆԵՑԻ (+728) / [ Ատենաբանություն ][ Եկեղեցու կարգերի մասին ]
ՍՏԵՓԱՆՈՍ ՍՅՈՒՆԵՑԻ (մոտ 660-735) / [ Չորս ավետարանիչների մեկնությունը ][ Եկեղեցու խորհրդի մասին ]
ԽՈՍՐՈՎ ԱՆՁԵՎԱՑԻ (մոտ +964) / [ Օգտակար և հոգեշահ խրատական պատգամներ ]
ԱՆԱՆԻԱ ՆԱՐԵԿԱՑԻ (X դ.) / [ Խորհուրդների մասին ][ Համբերության և խաղաղության մասին ][ Հոգեշահ խրատ զղջման և արտասուքների մասին ]
Ս. ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻ (951-1003) / [ Սողոմոնի Երգ երգոցի մեկնությունը ][ Գովեստ սուրբ Աստվածածնին ][ Մատյան ողբերգության ]
ԳՐԻԳՈՐ ՎԿԱՅԱՍԵՐ (+1105) / [ Խոսք ճշմարիտ հավատի և մաքուր, առաքինի վարքի մասին ][ Խրատաշար ]
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՍԱՐԿԱՎԱԳ (1045-1129) / [ Սրբերի բարեխոսության մասին ][ Խրատաշար ]
ՍԱՐԳԻՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻ (XII դ.) / [ Ընդհանրական թղթերի մեկնությունը ]
Ս. ՆԵՐՍԵՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻ (1102-1173) / [ Թուղթ ընդհանրական ][ Աղոթք Քրիստոսին հավատացող յուրաքանչյուր անձի ]
Ս. ՆԵՐՍԵՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ (1153-1198) / [ Սողոմոնի Առակների մեկնությունը ][ Անառակ որդու առակի մեկնությունը ][ Պատարագի խորհրդի մեկնությունը ][ Ս. Հովհաննես ավետարանչի Ննջման պատմության մեկնությունը ]
ՄԽԻԹԱՐ ԳՈՇ (1120-ական - 1213) / [ Նամակ վրացիներին ուղղափառ հավատի մասին ]
ՎԱՐԴԱՆ ԱՅԳԵԿՑԻ (XII-XIII դդ.) / [ Հոգեշահ խրատներ ]
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳԱՌՆԵՑԻ (XII-XIII դդ.) / [ Շահավետ և օգտակար խոսքեր բոլոր մարդկանց համար ][ Խրատ կրոնավորներին ]
ՎԱՐԴԱՆ ԱՐԵՎԵԼՑԻ (մոտ 1200-1271) / [ Արարչագործության 7 օրերի մասին ][ Հատված Դանիելի մարգարեության մեկնությունից ]
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԵՐԶՆԿԱՑԻ (1230-1293) / [ Եղբայրների միաբանության մասին ][ Քրիստոսի ծննդյան և մկրտության օրվա մասին ]
Ս. ՀՈՎՀԱՆ ՈՐՈՏՆԵՑԻ (1315-1386) / [ Մարդկային հոգու մասին ]
Ս. ԳՐԻԳՈՐ ՏԱԹԵՎԱՑԻ (1346-1409) / [ Մարդու լինելության մասին ][ Քարոզ Բուն բարեկենդանի մասին ][ Քարոզ սուրբ Զատիկի մասին ][ Քարոզ Սուրբ Հոգու գալստյան մասին ][ Սողոմոնի Առակների մեկնությունը ][ Քարոզ մեղանչական խորհուրդների մասին ][ Քարոզ պահքի և ողորմության մասին ][ Սողոմոնի Երգ երգոցի մեկնությունը ]
ԱՌԱՔԵԼ ՍՅՈՒՆԵՑԻ (XIV-XV դդ.) / [ Մեռոնի օրհնության մասին ][ Ս. Դավիթ Անհաղթի «Փիլիսոփայության սահմանումների» մեկնությունը ][ Ադամգիրք ]





ՆԱՄԱԿ ՎՐԱՑԻՆԵՐԻՆ ՈՒՂՂԱՓԱՌ ՀԱՎԱՏԻ ՄԱՍԻՆ
(հատվածներ)


Արդ, բաժանությունը սատանայից է .... և [այն] լինում է կա՛մ փառասիրությունից, ինչպես Քաղկեդոնի ժողովը. կա՛մ անկարողությունից, ինչպես Հայ Եկեղեցու կարգերը. կա՛մ ինքնակամությունից, որ [հատուկ է] իրենց [մյուսներից] լավը համարող ազգերին. կա՛մ անգետ և անուսում լինելուց, ինչպես տեսնում ենք Սուրբ Գրքի վկայություններին հակառակվող ազգերի մոտ: Ուստի և անհնար ենք համարում միաբանության գալը, քանզի նրանք, ամբարտավան լինելով, չեն հնազանդվում միմյանց, և վերացան հույների ու հռոմեացիների բարեպաշտ թագավորները, որոնցով տիեզերական ժողով[ներ էին] գումարվում: ....
Ազգերի թերություններն ասելուց հետո այժմ էլ գովելի [կողմերն] ասեմ. հույներն իմաստուն են ու ողորմած՝ ուսանած լինելով ս. Հովհան Ոսկեբերանից. հռոմեացիները զգաստ են աղոթքի մեջ և հնազանդ առաջնորդներին. ասորիները խոնարհ են և ճգնասեր. հայերը պահեցող են ու ողորմած գերիների հանդեպ, եկեղեցականներին և սրբությունները սիրող. վրացիները սրբերին ու վանականությունը մեծարող են և առաջնորդներին չեն բամբասում: Բայց մի՞թե խափանվում է սատանայի չար նախանձը, որը չարը տեսնել է տալիս, իսկ բարին՝ ոչ: ....
Լավ կլիներ, որ .... թշնամությունը վերացնեինք մեր միջից ու բարեկամ լինեինք և չհայհոյեինք միմյանց կարգերը: Քանզի Աստված էլ կարող էր բոլոր ազգերին միավորել, բայց չբռնադատեց մեզ և ընդունեց բոլոր ազգերի պաշտամունքն ու կարգը՝ թույլ տալով այդ մինչև դատաստանի ժամանակը: Քանզի [հիշյալ] հինգ ազգերի մեջ չենք տեսնում այնպիսի բաներ, որոնց պատճառով Աստված անընդունելի համարեր [նրանց] հավատը կամ տոն[եր]ը, այլ Նա ճանաչում է յուրաքանչյուրի արժանիքը: ....
Բայց եթե այդ ազգերը չեն կարող[անում] միաբանվել, կարող են գոնե իրար թշնամի չլինել, միմյանց խաչն ու եկեղեցին ընդունել երկրպագությամբ: Մինչդեռ սատանան այնպիսի ատելություն գցեց, որ նրանք անարգում ու նախատում են միմյանց խաչն ու եկեղեցին, ինչի պատճառով Քրիստոսն է հայհոյվում: Քանզի Աստված, որ լեզուների բաժանումն անհրաժեշտ համարեց, մի՞թե ընդունեց նաև այս կրոնական բաժանումը. [սակայն դա թույլ տվեց,] որպեսզի միմյանց հանդեպ նախանձախնդիր լինելով՝ բարին գործեն և ոչ թե՝ չարը:


Աղբյուր՝ Մխիթար վարդապետ Գոշ, «Թուղթ առ Վրացիսն՝ յաղագս ուղղափառութեան հաւատոյ».
«Գանձասար» Զ. Երևան, 1996, էջ 376-377
(փոխադրությունը գրաբարից՝ Տիգրան Խաչատրյանի)

 
sacredtradition.am