русский  english    
ԳՐԱԴԱՐԱՆ
ԳՐԱԴԱՐԱՆ / ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՀԱՅՐԵՐ / ԸՆՏՐԱՆԻ
Ս. ԴԻՈՆԵՍԻՈՍ ԱՐԵՈՊԱԳԱՑԻ (I դ.) / [ Խորհրդական աստվածաբանության մասին ]
Ս. ԻԳՆԱՏԻՈՍ ԱՍՏՎԱԾԱԶԳՅԱՑ (I-II դդ.) / [ Նամակ եփեսացիներին ]
Ս. ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ (240-326) / [ Հատվածներ «Վարդապետությունից» ][ Հատվածներ «Հաճախապատում» ճառերից ]
Ս. ՀԱԿՈԲ ՄԾԲՆԵՑԻ (+338) / [ Հատվածներ «Զգոն» գրքից ]
Ս. ԱՆՏՈՆ ԱՆԱՊԱՏԱԿԱՆ (250-356) / [ Հատվածներ խրատներից ]
Ս. ԵՓՐԵՄ ԱՍՈՐԻ (306-373) / [ Հորդորակ ապաշխարության ][ Զորավոր աղոթք ]
Ս. ԱԹԱՆԱՍ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԱՑԻ (295-373) / [ Նահատակության մասին ][ Քրիստոսի ծննդյան և չարչարանքների մասին ]
Ս. ԲԱՐՍԵՂ ԿԵՍԱՐԱՑԻ (329-379) / [ Պատասխաններ ճգնավորների հարցերին ]
Ս. ՄԱԿԱՐ ՄԵԾ (301-391) / [ Խորհուրդների ընտրության մասին ]
Ս. ՀՈՎՀԱՆ ՈՍԿԵԲԵՐԱՆ(347-407) / [ Հատվածներ ճառերից ]
Ս. ԿՅՈՒՐԵՂ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԱՑԻ (375-444) / [ Հատված եբրայեցիներին ուղղված նամակից ]
Ս. ԵԶՆԻԿ ԿՈՂԲԱՑԻ (մոտ 380-450) / [ Աղանդների հերքումը ]
Ս. ՄՈՎՍԵՍ ԽՈՐԵՆԱՑԻ (մոտ 410 - V դ. վերջ) / [ Թե ինչպես Աստվածամոր պատկերը բերվեց Հայաստան ][ Վարդավառի խորհրդի մասին ][ Ս. Հռիփսիմյանների պատմությունը ]
Ս. ԵՂԻՇԵ ՎԱՐԴԱՊԵՏ (մոտ 410 - մոտ 470) / [ Մարդկային հոգու մասին ][ Տիրոջ չարչարանքների մասին ]
ՀՈՎՀԱՆ ՄԱՆԴԱԿՈՒՆԻ (410-490) / [ Հատվածներ ճառերից ]
Ս. ԴԱՎԻԹ ԱՆՀԱՂԹ (V-VI դդ.) / [ Փիլիսոփայության սահմանումները ][ Ներբող սուրբ աստվածընկալ խաչին ]
ԱՆԱՆԻԱ ՇԻՐԱԿԱՑԻ (մոտ +686) / [ Մեր Տիրոջ Աստվածահայտնության տոնի մասին ]
Ս. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԻՄԱՍՏԱՍԵՐ ՕՁՆԵՑԻ (+728) / [ Ատենաբանություն ][ Եկեղեցու կարգերի մասին ]
ՍՏԵՓԱՆՈՍ ՍՅՈՒՆԵՑԻ (մոտ 660-735) / [ Չորս ավետարանիչների մեկնությունը ][ Եկեղեցու խորհրդի մասին ]
ԽՈՍՐՈՎ ԱՆՁԵՎԱՑԻ (մոտ +964) / [ Օգտակար և հոգեշահ խրատական պատգամներ ]
ԱՆԱՆԻԱ ՆԱՐԵԿԱՑԻ (X դ.) / [ Խորհուրդների մասին ][ Համբերության և խաղաղության մասին ][ Հոգեշահ խրատ զղջման և արտասուքների մասին ]
Ս. ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻ (951-1003) / [ Սողոմոնի Երգ երգոցի մեկնությունը ][ Գովեստ սուրբ Աստվածածնին ][ Մատյան ողբերգության ]
ԳՐԻԳՈՐ ՎԿԱՅԱՍԵՐ (+1105) / [ Խոսք ճշմարիտ հավատի և մաքուր, առաքինի վարքի մասին ][ Խրատաշար ]
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՍԱՐԿԱՎԱԳ (1045-1129) / [ Սրբերի բարեխոսության մասին ][ Խրատաշար ]
ՍԱՐԳԻՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻ (XII դ.) / [ Ընդհանրական թղթերի մեկնությունը ]
Ս. ՆԵՐՍԵՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻ (1102-1173) / [ Թուղթ ընդհանրական ][ Աղոթք Քրիստոսին հավատացող յուրաքանչյուր անձի ]
Ս. ՆԵՐՍԵՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ (1153-1198) / [ Սողոմոնի Առակների մեկնությունը ][ Անառակ որդու առակի մեկնությունը ][ Պատարագի խորհրդի մեկնությունը ][ Ս. Հովհաննես ավետարանչի Ննջման պատմության մեկնությունը ]
ՄԽԻԹԱՐ ԳՈՇ (1120-ական - 1213) / [ Նամակ վրացիներին ուղղափառ հավատի մասին ]
ՎԱՐԴԱՆ ԱՅԳԵԿՑԻ (XII-XIII դդ.) / [ Հոգեշահ խրատներ ]
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳԱՌՆԵՑԻ (XII-XIII դդ.) / [ Շահավետ և օգտակար խոսքեր բոլոր մարդկանց համար ][ Խրատ կրոնավորներին ]
ՎԱՐԴԱՆ ԱՐԵՎԵԼՑԻ (մոտ 1200-1271) / [ Արարչագործության 7 օրերի մասին ][ Հատված Դանիելի մարգարեության մեկնությունից ]
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԵՐԶՆԿԱՑԻ (1230-1293) / [ Եղբայրների միաբանության մասին ][ Քրիստոսի ծննդյան և մկրտության օրվա մասին ]
Ս. ՀՈՎՀԱՆ ՈՐՈՏՆԵՑԻ (1315-1386) / [ Մարդկային հոգու մասին ]
Ս. ԳՐԻԳՈՐ ՏԱԹԵՎԱՑԻ (1346-1409) / [ Մարդու լինելության մասին ][ Քարոզ Բուն բարեկենդանի մասին ][ Քարոզ սուրբ Զատիկի մասին ][ Քարոզ Սուրբ Հոգու գալստյան մասին ][ Սողոմոնի Առակների մեկնությունը ][ Քարոզ մեղանչական խորհուրդների մասին ][ Քարոզ պահքի և ողորմության մասին ][ Սողոմոնի Երգ երգոցի մեկնությունը ]
ԱՌԱՔԵԼ ՍՅՈՒՆԵՑԻ (XIV-XV դդ.) / [ Մեռոնի օրհնության մասին ][ Ս. Դավիթ Անհաղթի «Փիլիսոփայության սահմանումների» մեկնությունը ][ Ադամգիրք ]





ԵԿԵՂԵՑՈՒ ԿԱՐԳԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
(հատվածներ)



Ինչպես որ երկնային [զորություններին]՝ Աստվածության անմատույց լույսին մերձակա փառավորիչներին [Աստված] պատեց հրեղեն խորանով, այնպես էլ այս խորանում վարագույրով ծածկվում է քահանայական դասը, որը սպասավորում է աշխարհի փրկության համար կատարվող մարմնի և արյան խորհրդին: Քանզի այնտեղ մարմնացյալ Բանը նստած է քերովբեական աթոռին՝ Հոր աջ կողմում, և երկրպագվում է բյուրավոր զորությունների կողմից. իսկ այստեղ, պատարագվելով քառաթև սեղանի վրա, Նա հանգչում է հավատացյալների հոգիներում և Իր անձով մեր հոգևոր սպասավորությունը վերընծայում է [Հորը]՝ նստած լինելով իշխանություններից ու պետություններից վեր:
Այնտեղ վերին ջրերը՝ հրեշտակները, շրջապատում են [Աստվածությանը]՝ ըստ [այս խոսքի]. «Ջրե՛ր, որ երկնքից բարձր եք, օրհնեցե՛ք Տիրոջ անունը» [տե՛ս Սաղմ. 148.4]. իսկ այստեղ Սուրբ Հոգին, ծավալվելով ավազանի վրա և նորոգելով մեր բնությունը, նոր ծնունդներ է ստեղծում՝ նորոգ զարդարված: Այնտեղ երկնային էությունները հույլերով երեքսրբյան օրհնությունն են քաղցրաձայն երգում ի փառս համագո Տերության. իսկ այստեղ, նրանց պես խմբվելով, բյուրավոր նորածնունդ լուսակերպներ երամանալով, Լուսո Իշխանին նույնպիսի օրհնություններ են միշտ ի բարձունս առաքում: Այնտեղ ինը դասերի կարգը, երեքի բաժանված, միաձայն փառաբանությամբ գերագո Երրորդությանն է հայում հաստատուն զորությամբ. .... այդպես և Եկեղեցու ողջ քահանայապետությունը իր համար իբրև սկիզբ ու արմատ և հանդերձյալ բարիքների ավարտ ունի երկնային Քահանայապետ Հիսուսին:
Արդ, մեր քահանայության առաջնորդը, անհրաժեշտաբար լցվելով գերագույն Աստվածության պարգևից, նույնը դարձյալ առատորեն ու զանազան կերպերով մատակարարում է [առավել] խոնարհ դասերին և ամենքին մտքի վերամբարձությամբ ու առաքինի վարքով աստվածացնում է՝ հասցնելով ճշմարտության կերպարանքին: ....
Եկեղեցում գտնվող ամեն ինչ երկնայինների օրինակն է ցույց տալիս: Նրանում մշտապես [վառվող] լապտերները խորհրդանշում են սրբերի մշտալույս պայծառությունը երկնքում, իսկ անուշահոտ խնկի բուրումը՝ Սուրբ Հոգու անուշահոտությունը երկնայինների մեջ և մեր հոգիներում: Քահանան, որ այստեղ ճշմարիտ շնորհներ է բաշխում, մեծ Քահանայապետի օրինակն է, Ում միջոցով անմահության վտակը՝ Սուրբ Հոգին, կյանք և անմահություն է մատուցում մարդկանց. և [մյուս] սպասավորների դասերն էլ օրինակն են երկնքում սպասավորող զանազան [հրեշտակային] դասերի: Իսկ այստեղի ցնծագին տոները Աստծուն տեսնողների ուրախության հույսի առհավատչյան են և նախօրինակը [փրկվածների] երկնային հրճվանքի ու երանության: ....
Սակայն ինչո՞ւ անշունչ քարերից ու փայտից կառուցված եկեղեցին և հավատացյալների ժողովը նույն կերպ՝ եկեղեցի են կոչվում: Արդ, ինչպես որ դրախտը երկու իմաստ ունի, այնպես էլ՝ եկեղեցին, .... քանզի այն ստուգապես Աստծո տուն է՝ նրա մեջ Աստծո Որդու պատարագման շնորհիվ: Նմանապես մարդն էլ տաճար է, ըստ Պողոս [առաքյալի], ավազանի սրբությամբ և մաքուր վարքով: Քանզի ինչպես որ այս անշունչ տաճարում, որ քարից ու փայտից է շինված, ամենակարող Աստծո անունն ենք կանչում, օծում հանուն Նրա և Աստծո տուն անվանում, որովհետև նրանում ստուգապես Աստված է բնակվում, այնպես էլ հավատացյալները, որ մկրտվում են Հոր անունով և օծվում սուրբ յուղով, Քրիստոսի անվամբ կոչվում են քրիստոնյաներ:


Աղբյուր՝ «Յովհաննու Իմաստասիրի Աւձնեցւոյ Մատենագրութիւնք».
Վենետիկ, 1833, էջ 133-134, 143
(փոխադրությունը գրաբարից՝ Տիգրան Խաչատրյանի)

 
sacredtradition.am