русский  english    
ԳՐԱԴԱՐԱՆ
ԳՐԱԴԱՐԱՆ / ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՀԱՅՐԵՐ / ԸՆՏՐԱՆԻ
Ս. ԴԻՈՆԵՍԻՈՍ ԱՐԵՈՊԱԳԱՑԻ (I դ.) / [ Խորհրդական աստվածաբանության մասին ]
Ս. ԻԳՆԱՏԻՈՍ ԱՍՏՎԱԾԱԶԳՅԱՑ (I-II դդ.) / [ Նամակ եփեսացիներին ]
Ս. ԳՐԻԳՈՐ ԼՈՒՍԱՎՈՐԻՉ (240-326) / [ Հատվածներ «Վարդապետությունից» ][ Հատվածներ «Հաճախապատում» ճառերից ]
Ս. ՀԱԿՈԲ ՄԾԲՆԵՑԻ (+338) / [ Հատվածներ «Զգոն» գրքից ]
Ս. ԱՆՏՈՆ ԱՆԱՊԱՏԱԿԱՆ (250-356) / [ Հատվածներ խրատներից ]
Ս. ԵՓՐԵՄ ԱՍՈՐԻ (306-373) / [ Հորդորակ ապաշխարության ][ Զորավոր աղոթք ]
Ս. ԱԹԱՆԱՍ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԱՑԻ (295-373) / [ Նահատակության մասին ][ Քրիստոսի ծննդյան և չարչարանքների մասին ]
Ս. ԲԱՐՍԵՂ ԿԵՍԱՐԱՑԻ (329-379) / [ Պատասխաններ ճգնավորների հարցերին ]
Ս. ՄԱԿԱՐ ՄԵԾ (301-391) / [ Խորհուրդների ընտրության մասին ]
Ս. ՀՈՎՀԱՆ ՈՍԿԵԲԵՐԱՆ(347-407) / [ Հատվածներ ճառերից ]
Ս. ԿՅՈՒՐԵՂ ԱԼԵՔՍԱՆԴՐԱՑԻ (375-444) / [ Հատված եբրայեցիներին ուղղված նամակից ]
Ս. ԵԶՆԻԿ ԿՈՂԲԱՑԻ (մոտ 380-450) / [ Աղանդների հերքումը ]
Ս. ՄՈՎՍԵՍ ԽՈՐԵՆԱՑԻ (մոտ 410 - V դ. վերջ) / [ Թե ինչպես Աստվածամոր պատկերը բերվեց Հայաստան ][ Վարդավառի խորհրդի մասին ][ Ս. Հռիփսիմյանների պատմությունը ]
Ս. ԵՂԻՇԵ ՎԱՐԴԱՊԵՏ (մոտ 410 - մոտ 470) / [ Մարդկային հոգու մասին ][ Տիրոջ չարչարանքների մասին ]
ՀՈՎՀԱՆ ՄԱՆԴԱԿՈՒՆԻ (410-490) / [ Հատվածներ ճառերից ]
Ս. ԴԱՎԻԹ ԱՆՀԱՂԹ (V-VI դդ.) / [ Փիլիսոփայության սահմանումները ][ Ներբող սուրբ աստվածընկալ խաչին ]
ԱՆԱՆԻԱ ՇԻՐԱԿԱՑԻ (մոտ +686) / [ Մեր Տիրոջ Աստվածահայտնության տոնի մասին ]
Ս. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԻՄԱՍՏԱՍԵՐ ՕՁՆԵՑԻ (+728) / [ Ատենաբանություն ][ Եկեղեցու կարգերի մասին ]
ՍՏԵՓԱՆՈՍ ՍՅՈՒՆԵՑԻ (մոտ 660-735) / [ Չորս ավետարանիչների մեկնությունը ][ Եկեղեցու խորհրդի մասին ]
ԽՈՍՐՈՎ ԱՆՁԵՎԱՑԻ (մոտ +964) / [ Օգտակար և հոգեշահ խրատական պատգամներ ]
ԱՆԱՆԻԱ ՆԱՐԵԿԱՑԻ (X դ.) / [ Խորհուրդների մասին ][ Համբերության և խաղաղության մասին ][ Հոգեշահ խրատ զղջման և արտասուքների մասին ]
Ս. ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻ (951-1003) / [ Սողոմոնի Երգ երգոցի մեկնությունը ][ Գովեստ սուրբ Աստվածածնին ][ Մատյան ողբերգության ]
ԳՐԻԳՈՐ ՎԿԱՅԱՍԵՐ (+1105) / [ Խոսք ճշմարիտ հավատի և մաքուր, առաքինի վարքի մասին ][ Խրատաշար ]
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ՍԱՐԿԱՎԱԳ (1045-1129) / [ Սրբերի բարեխոսության մասին ][ Խրատաշար ]
ՍԱՐԳԻՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻ (XII դ.) / [ Ընդհանրական թղթերի մեկնությունը ]
Ս. ՆԵՐՍԵՍ ՇՆՈՐՀԱԼԻ (1102-1173) / [ Թուղթ ընդհանրական ][ Աղոթք Քրիստոսին հավատացող յուրաքանչյուր անձի ]
Ս. ՆԵՐՍԵՍ ԼԱՄԲՐՈՆԱՑԻ (1153-1198) / [ Սողոմոնի Առակների մեկնությունը ][ Անառակ որդու առակի մեկնությունը ][ Պատարագի խորհրդի մեկնությունը ][ Ս. Հովհաննես ավետարանչի Ննջման պատմության մեկնությունը ]
ՄԽԻԹԱՐ ԳՈՇ (1120-ական - 1213) / [ Նամակ վրացիներին ուղղափառ հավատի մասին ]
ՎԱՐԴԱՆ ԱՅԳԵԿՑԻ (XII-XIII դդ.) / [ Հոգեշահ խրատներ ]
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԳԱՌՆԵՑԻ (XII-XIII դդ.) / [ Շահավետ և օգտակար խոսքեր բոլոր մարդկանց համար ][ Խրատ կրոնավորներին ]
ՎԱՐԴԱՆ ԱՐԵՎԵԼՑԻ (մոտ 1200-1271) / [ Արարչագործության 7 օրերի մասին ][ Հատված Դանիելի մարգարեության մեկնությունից ]
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԵՐԶՆԿԱՑԻ (1230-1293) / [ Եղբայրների միաբանության մասին ][ Քրիստոսի ծննդյան և մկրտության օրվա մասին ]
Ս. ՀՈՎՀԱՆ ՈՐՈՏՆԵՑԻ (1315-1386) / [ Մարդկային հոգու մասին ]
Ս. ԳՐԻԳՈՐ ՏԱԹԵՎԱՑԻ (1346-1409) / [ Մարդու լինելության մասին ][ Քարոզ Բուն բարեկենդանի մասին ][ Քարոզ սուրբ Զատիկի մասին ][ Քարոզ Սուրբ Հոգու գալստյան մասին ][ Սողոմոնի Առակների մեկնությունը ][ Քարոզ մեղանչական խորհուրդների մասին ][ Քարոզ պահքի և ողորմության մասին ][ Սողոմոնի Երգ երգոցի մեկնությունը ]
ԱՌԱՔԵԼ ՍՅՈՒՆԵՑԻ (XIV-XV դդ.) / [ Մեռոնի օրհնության մասին ][ Ս. Դավիթ Անհաղթի «Փիլիսոփայության սահմանումների» մեկնությունը ][ Ադամգիրք ]





ՀԱՃԱԽԱՊԱՏՈՒՄ
(հատվածներ)



[Սուրբ Գրքի նշանակության մասին]
Սուրբ Գրքի հոգևոր խրատները տալիս են ճշմարիտ վարքի իմացությունը և հորդորում դեպի հոգևոր կյանքը: Քանզի երբ մարդը խորհրդածում է նյութականի մասին, մարմնավոր հիշողություններով աղտեղի շարժումներ է ունենում, որոնք պղտորում են միտքը և մարմնի զգայարանները: Իսկ եթե Սուրբ Հոգու ազդեցությամբ մտորում է հոգևոր սրբությունների մասին, հոգևոր վարքի մասին է խորհում և ջանում առաքինություններ գործել ու վայելել Սուրբ Հոգու անճառելի շնորհը, որը հոգևոր է և իմանալի և ճանաչվում է միայն նրա կողմից, ում վրա ազդում է:


[Սրբության մասին]
Երբեք մի՛ ունեցեք խարդախություն և կեղծավոր խորհուրդներ, անհավատ ու անսուրբ վարք, որոնք պատճառ են կորստյան: Այլ միշտ ձեր հոգիներում կրեցեք լուսավոր սրբությունը անբիծ սիրո երախտիքներով՝ ծաղկելով առաքինասեր վարքով և պսակվելով հավիտենական հույսով՝ հանուն Աստծո փառքի գովաբանության:
Քանզի Սուրբ Հոգու կրակով հասնելով անարատ սրբության՝ Ամենասուրբ Երրորդության օթևան ենք լինում երկրի վրա: Որովհետև բոլոր սխրանքների և առաքինությունների զարդը տեսանելի և անտեսանելի՝ հոգու և մարմնի սրբությունն է: Ամենայն արդարության և արիության թագը և պարծանքների պսակը միշտ սրբությունն է: Եվ երկնավորների ու երկրավորների բոլոր դասերի փառքը, պատիվն ու մեծարանքը սրբությունն է, որը մերձեցնում ու հարազատ է դարձնում Քրիստոս Աստծուն և բոլոր երկնային զորքերին:


[Աղոթքի մասին]
Ամենուր հոգևոր և անխափան կերպով կատարի՛ր աղոթքի ծառայությունդ՝ թե՛ տանը, թե՛ ճանապարհին, թե՛ աշխատելիս, թե՛ ննջելիս և թե՛ արթնանալիս: Եվ մտքիցդ բաց մի՛ թող Աստծո հիշումը՝ անդադար խնդրվածքներով, ջերմեռանդ հոգով և մշտական ջերմ արտասուքով, որպեսզի աղոթքներով արժանանաս ընդունելության, և քեզ պարգևատու լինի Աստված, Ով կամենում է, որ բոլորը փրկվեն և Քրիստոս Հիսուսով արժանանան երկնքի արքայությանը:


[Պահքի մասին]
Ինչպես որ դաստիարակները երեխաներին խրատում են հեռու մնալ վնասակար բաներից, հարատևել օգտակարների մեջ և անժուժկալությամբ չզբաղվել անօգուտ բաներով, այդպես էլ մեզ համար սահմանվեց պահքը՝ անժուժկալության բոլոր վնասների խափանիչը: ....
Ովքեր պահք են պահում սրբությամբ և սահմանված կարգով, նրանք կհանգստանան Քրիստոսի մեջ, որովհետև պահքը բժիշկ է մեզ համար. քանզի, հոգում և մարմնում կրելով անժուժկալության մթերումները՝ մեղքերի բազմատեսակ ճաշակումների վնասը, դիզված ու նեխած այլանդակ խորհուրդները և անմաքուր վարքը, ժուժկալության ու պահքի մեջ մտնելով՝ նորոգվում ենք մեղքի կուտակումներից և լինում սրբության բնակարան: ....
Պահքը ժուժկալներին շնորհում է առողջության անհրաժեշտ դեղը, [քանզի] հոգևոր սիրո ջերմությամբ հալեցնում է աղտեղության մթերումները և փոխարկում առաքինության, անուշահոտ վարքով ցամաքեցնում ու վերացնում է գարշահոտությունը և առողջություն շնորհում մեղքով ապականված հիվանդներին: ....
Պահքը դուրս է վանում մարմնում թաքնված հիվանդությունները. քանզի ինչպես որ մաղձի դեղն է փսխեցնում մաղձը և առողջություն տալիս, այդպես էլ պահքը՝ մեղքերը, որովհետև սնունդը պակասելու դեպքում մարմինը հանդարտվում է ու մաքրվում: .... Այն զորացնում է հոգևոր վարքը և խափանում մարմնական շարժումները, քանզի մեկի զորանալու դեպքում տկարանում է մյուսը: .... Պահքը մարդկանց դրդում է ապաշխարության և ուղղության է բերում: .... Այն հզոր պարիսպ է և ամուր դուռ, որ պահում է վնասակար մտքերից՝ խորամանկ թշնամուց: .... Պահքը խաղաղեցնում է խռովությունները և հանգստացնում բեռնավորվածներին, բոլորին առաջնորդում զգաստության՝ խորհել տալով վերինը, որտեղ Քրիստոս է [տե՛ս Կող. 3.1-2]:
Ինչպես որ ձիու բերանին սանձ դնելով՝ ամբողջ մարմինն է սանձվում ու ենթարկվում հեծյալի կամքին, այնպես էլ մարմնի համար պահքն է հոգևոր պատերազմում: Եվ [անգամ] նա, ում միտքը վառված է արդար և սուրբ խորհուրդներով, իսկ զգայարանները հարդարված են պատվիրանապահությամբ, եթե չունի պահքի ամրություն, հեշտությամբ բռնվում է [հոգևոր] պատերազմի հարձակումների ժամանակ:


[Գթության և ողորմածության մասին]
Գթությունը միաբանության կապն է, սիրո մայրը, հանգստյան առողջությունը, Քրիստոսի ավետիսների սիրո անարատ, սուրբ և անբիծ երախտավորը. քանզի այն առատաձեռն է մերձավորների և հեռավորների հանդեպ, դաստիարակ է մեծամեծների և օգնական՝ տկարների համար, սիրելի է երախտավորներին, որովհետև բարությամբ սիրում է բարեկամներին և կամենում է ատելիների դարձը, որ հասնեն Քրիստոսի սուրբ սիրուն: ....
Գթությունը բարիքների արմատն է: Նրա ոստերը խնդություն են, տերևը՝ զվարթություն, պտուղը՝ անհամեմատելի անուշություն. քանի որ գթությամբ են հեռացվում հանցանքների տրտմությունն ու դառը ձանձրույթը և սուգը, որոնք վհատեցնում են անձը, օտարացնում և հիմարացնում: [Գթությունը] խափանում է ծուլությունը և խթանում առատաձեռնությունը, արմատախիլ է անում ագահությունը և ընդունում սակավապետությունը, հանդիմանում է անպարկեշտությունը, մարում թերահավատությունը և [վառում] հավատի լույսի նշույլները: [Գթությունը] ելք է երկմտությունից և մուտք դեպի կենդանի լույսը: Այն օտարացնում է ատելությունը, խաղաղեցնում վտանգվածներին և սփոփում նեղության ժամանակ:
Գթությունը կռփում է հպարտությունը և ջնջում նենգությունը, խայտառակում է խորամանկությունը և մերժում ոխակալությունն ու նախանձը: Խոշտանգում է անհնազանդներին, քաջալերում համբերողներին, զորացնում է ժուժկալներին ու սրբում գիջությունը: Այն խրախույս է երկայնամիտների և օգնական՝ խոնարհների համար, զգաստության ու անբծության պսակ է և առաքինության հորդորող: Քնածներին ու ծույլերին արթնացնում է և հանգստյան գործերի հասցնում: Լի է ամենայն բարությամբ և խնամածում է սիրո առողջ, սուրբ, անարատ և անբիծ երախտիքներով: Քանզի ով ստացել է հոգևոր այս գութը սուրբ վարքի համար, նա կենդանի երանությամբ պսակվում է Ամենասուրբ Երրորդության սիրո խնամքի կողմից, որն ազատում է գեհենի դառը վշտերից ու վայելել տալիս բարիքները մշտնջենավոր անհամեմատելի կյանքում:


Աղբյուր՝ «Գիրք որ կոչի Յաճախապատում՝ ասացեալ սրբոյ հօրն մերոյ երանելւոյն Գրիգորի Լուսաւորչին».
Կ. Պոլիս, 1824, էջ 113, 122, 250-251, 94-101, 136-137
Փոխադրությունը գրաբարից՝ Տիգրան Խաչատրյանի

 
sacredtradition.am