|
ԵԳԻՊՏՈՍԻ ԳԵՐՈՒԹՅՈՒՆԸ | ԵԴԵՄ | ԵԶԵԿԻԵԼ ՄԱՐԳԱՐԵ | Ս. ԵԶՆԻԿ ԿՈՂԲԱՑԻ (մոտ 380-450) | ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎ | ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՔԱՆԴԱԿ | ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՏՈՆԵՐ | ԵԿԵՂԵՑԻ | ԵԿԵՂԵՑՈՒ ԽՈՐՀՈՒՐԴՆԵՐ | ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՆՎԻՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ | ԵՂԻԱ ՄԱՐԳԱՐԵ | Ս. ԵՂԻՇԵ ՎԱՐԴԱՊԵՏ (մոտ 410 - մոտ 470) | ԵՂՎԱՐԴԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻ | ԵՄԻՓՈՐՈՆ | ԵՆՈՔ ՆԱԽԱՀԱՅՐ | ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ | Ս. ԵՊԻՓԱՆ ԿԻՊՐԱՑԻ (315-403) | ԵՍԱՅԻ ՄԱՐԳԱՐԵ | Ս. ԵՎԱԳՐ ՊՈՆՏԱՑԻ (345-399) | Ս. ԵՎԳԻՆԵ ԿՈՒՅՍ, ՆՐԱ ՀԱՅՐ ՓԻԼԻՊՊՈՍ ԵՎ ՄԱՅՐ ԿՂՈԴԻԱ, ԵՐԿՈՒ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐ ՍԵՐԳԵՅ ԵՎ ԱՊԻՏՈՆ ԵՎ ԵՐԿՈՒ ՆԵՐՔԻՆԻՆԵՐ (II դ. վերջ) | Ս. ԵՎԳԻՆԵՈՍ ԵՎ ՄԱԿԱՐԻՈՍ (+362) | ԵՐԱԽԱ | ԵՐԵՄԻԱ ՄԱՐԳԱՐԵ | ԵՐԵՐՈՒՅՔԻ Ս. ԿԱՐԱՊԵՏ ՎԿԱՅԱՐԱՆ | ԵՐԿԻՆՔ | ԵՐԿՅՈՒՂ | ԵՐԿՆՔԻ ԱՐՔԱՅՈՒԹՅՈՒՆ | ԵՐԿՐՊԱԳՈՒԹՅՈՒՆ | ԵՐՈՒՍԱՂԵՄ | ԵՐՈՒՍԱՂԵՄԻ ՏԱՃԱՐ | ԵՓԵՍՈՍԻ ՅՈԹ ՄԱՆՈՒԿՆԵՐԸ (III-IV դդ.) | Ս. ԵՓՐԵՄ ԱՍՈՐԻ (306-373) ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՆՎԻՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ Այսպես է կոչվում Եկեղեցու պաշտոնյաների նվիրական, այսինքն՝ սրբազան իշխանությունը, որը շնորհվում է ի վերուստ՝ ձեռնադրության և օծման միջոցով:Վաղ Եկեղեցու նվիրապետությունը հիմնականում ունեցել է երեք աստիճան՝ սարկավագություն, քահանայություն և եպիսկոպոսություն: Ժամանակի ընթացքում նվիրապետական աստիճանները շատացել են, և ձևավորվել է առավել բարդ աստիճանակարգության: Հայ Եկեղեցու նվիրապետությունը, հրեշտակների 9 դասերի նմանությամբ, ունի 9 աստիճան՝ դռնապանություն, ընթերցողություն, երդմնեցուցչություն, ջահընկալություն, կիսասարկավագություն, սարկավագություն, քահանայություն, եպիսկոպոսություն, կաթողիկոսություն: Սակայն այսօր այս դասակարգումը փաստորեն պայմանական բնույթ է կրում, քանի որ առաջին 4 աստիճանները տրվում են միանգամից՝ ի դեմս դպիրի, իսկ հաջորդ՝ կիսասարկավագության և սարկավագության աստիճանները շնորհվում են գրեթե միաժամանակ: Փոխարենը առաջացել է ուրարակրի աստիճանը, որով դպիրի դերը մոտենում է սարկավագին: Իսկ բարձր հոգևոր դասերում զանազանվում են առավել գերակա տիտղոսակիրներ՝ ըստ վարչական պատասխանատվության կամ վաստակի, ինչպիսիք են ավագ քահանան և արքեպիսկոպոսը, որոնք նվիրապետական աստիճաններ չեն, սակայն կարևոր գործառույթներ ունեն Եկեղեցու կյանքում: Հայ Եկեղեցու նվիրապետության բարձրագույն աստիճանը եպիսկոպոսապետն է կամ կաթողիկոսը: Եպիսկոպոսապետի կամ հայրապետի դեր են կատարում նաև պատրիարքները՝ իբրև տվյալ աթոռի նվիրապետներ, սակայն պատրիարքությունը նվիրապետական աստիճան չի համարվում: Ըստ հոգևոր կոչման՝ քահանաների մեջ առավել պատվավոր դիրք են գրավում կուսակրոն քահանաները՝ աբեղաները, իսկ վերջիններիս մեջ՝ վարդապետները: Եկեղեցու նվիրապետական համակարգը ներկայացնում է հոգևոր սպասավորության ամբողջությունը, որն ապահովում է շնորհի փոխանցումը ժողովրդին և նրա հաղորդակցությունը երկնային բարիքների հետ: |
