ԵԳԻՊՏՈՍԻ ԳԵՐՈՒԹՅՈՒՆԸ | ԵԴԵՄ | ԵԶԵԿԻԵԼ ՄԱՐԳԱՐԵ | Ս. ԵԶՆԻԿ ԿՈՂԲԱՑԻ (մոտ 380-450) | ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎ | ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՔԱՆԴԱԿ | ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՏՈՆԵՐ | ԵԿԵՂԵՑԻ | ԵԿԵՂԵՑՈՒ ԽՈՐՀՈՒՐԴՆԵՐ | ԵԿԵՂԵՑՈՒ ՆՎԻՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ | ԵՂԻԱ ՄԱՐԳԱՐԵ | Ս. ԵՂԻՇԵ ՎԱՐԴԱՊԵՏ (մոտ 410 - մոտ 470) | ԵՂՎԱՐԴԻ Ս. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻ | ԵՄԻՓՈՐՈՆ | ԵՆՈՔ ՆԱԽԱՀԱՅՐ | ԵՊԻՍԿՈՊՈՍ | Ս. ԵՊԻՓԱՆ ԿԻՊՐԱՑԻ (315-403) | ԵՍԱՅԻ ՄԱՐԳԱՐԵ | Ս. ԵՎԱԳՐ ՊՈՆՏԱՑԻ (345-399) | Ս. ԵՎԳԻՆԵ ԿՈՒՅՍ, ՆՐԱ ՀԱՅՐ ՓԻԼԻՊՊՈՍ ԵՎ ՄԱՅՐ ԿՂՈԴԻԱ, ԵՐԿՈՒ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐ ՍԵՐԳԵՅ ԵՎ ԱՊԻՏՈՆ ԵՎ ԵՐԿՈՒ ՆԵՐՔԻՆԻՆԵՐ (II դ. վերջ) | Ս. ԵՎԳԻՆԵՈՍ ԵՎ ՄԱԿԱՐԻՈՍ (+362) | ԵՐԱԽԱ | ԵՐԵՄԻԱ ՄԱՐԳԱՐԵ | ԵՐԵՐՈՒՅՔԻ Ս. ԿԱՐԱՊԵՏ ՎԿԱՅԱՐԱՆ | ԵՐԿԻՆՔ | ԵՐԿՅՈՒՂ | ԵՐԿՆՔԻ ԱՐՔԱՅՈՒԹՅՈՒՆ | ԵՐԿՐՊԱԳՈՒԹՅՈՒՆ | ԵՐՈՒՍԱՂԵՄ | ԵՐՈՒՍԱՂԵՄԻ ՏԱՃԱՐ | ԵՓԵՍՈՍԻ ՅՈԹ ՄԱՆՈՒԿՆԵՐԸ (III-IV դդ.) | Ս. ԵՓՐԵՄ ԱՍՈՐԻ (306-373)

---

id154Ս. Եվագրը ծնվել է հոգևորականի ընտանիքում: Երիտասարդ տարիքից աշակերտել է ս. Բարսեղ Կեսարացուն և նրա կողմից դպիր է ձեռնադրվել: Կեսարացու մահից հետո աշակերտել է ս. Գրիգոր Նյուսացուն և ս. Գրիգոր Աստվածաբանին, որոնց հետ ներկա է եղել Կոստանդնուպոլսի II տիեզերական ժողովին (381 թ.):

Եվագրի նվիրվածությունը տեսնելով՝ ս. Գրիգոր Աստվածաբանը նրան ձեռնադրել է սարկավագ: Հերձվածողների դեմ նրա արդյունավետ պայքարը շուտով Եվագրին հայտնի է դարձրել Կոստանդնուպոլսում: Սակայն անսպասելիորեն, տեսիլքի ազդմամբ, նա ուխտել է մենակյաց լինել և 382 թ. Կոստանդնուպոլսից հեռացել է Պաղեստին, ապա՝ Եգիպտոսի անապատները, որտեղ խստակրոն կյանք է վարել շուրջ 16 տարի: Այդ ընթացքում Եվագրն իր ճգնավորական փորձառությունների հիման վրա գրել է բազմաթիվ խրատական երկեր՝ նվիրված տեսական և գործնական հոգևոր կյանքին: Մեծ է նրա ներդրումը դիվային ներշնչումների ճանաչմանը և դրանց դիմակայմանը վերաբերող ճգնավորական գրականության մեջ: Եվագրի գրչին է պատկանում մեղքերի հնագույն դասակարգումը ըստ 8 չար խորհուրդների:
Նա վախճանվել է ոչ ծեր հասակում՝ բարի համբավ թողնելով քրիստոնյա աշխարհում: Սակայն VI դ. Բյուզանդիայում աստվածաբանական վեճերի ընթացքում սխալմամբ Եվագրին հերձվածողական գաղափարներ են վերագրվել, և նրա ուսմունքը նզովվել է 553 թ. ժողովի կողմից: Մինչև օրս նրա սրբությունը չի ճանաչվում քաղկեդոնական Եկեղեցիներում, թեև մեծ տարածում ունեն նրա երկերը: Մինչդեռ ս. Եվագրը Հայ Եկեղեցու սիրված և տոնելի սրբերից է: Նրա գրքերի զգալի մասը դեռևս V դ. թարգմանվել է հայերեն՝ զգալի ազդեցություն թողնելով հայ հոգևոր գրականության զարգացման վրա: